Xem thêm: Bài 15: Bài ca về mặt trời - Tuần 8
Câu 1 trang 74 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 KNTT: Nêu nghĩa của từ hạt trong mỗi đoạn thơ dưới đây. Từ hạt trong đoạn thơ nào được dùng với nghĩa gốc?
a. Khi đang là hạt
Cầm trong tay mình
Chưa gieo xuống đất
Hạt nằm lặng thinh.
(Trần Hữu Thung)
b. Hạt mưa mải miết trốn tìm
Cây đào trước cửa lim dim mắt cười
Quất gom từng hạt nắng rơi
Làm thành quả - những mặt trời tí hon.
(Đỗ Quang Huỳnh)
Phương pháp:
Em đọc kĩ các đoạn thơ, giải nghĩa từ hạt trong mỗi đoạn và xác định từ được dùng với nghĩa gốc.
Lời giải:
– Trong đoạn thơ a, từ hạt có nghĩa là một bộ phận hình thành từ quả của một loại cây, có chức năng duy trì nòi giống, nảy mầm cây mới. Từ hạt trong câu này được dùng với nghĩa gốc.
– Trong đoạn thơ b, từ hạt có nghĩa là một giọt, lượng mưa nhỏ, có thể nhìn thấy và sờ thấy để biết số lượng, kích thước của chúng. Từ hạt trong câu này được dùng với nghĩa chuyển.
Câu 2 trang 74 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 KNTT: Trong hai đoạn thơ dưới đây, từ chân được dùng với các nghĩa nào? Các nghĩa đó có gì giống và khác nhau?
a. Cái gậy có một chân,
Biết giúp bà khỏi ngã.
Chiếc com-pa bố vẽ,
Có chân đứng, chân quay.
Cái kiềng đun hằng ngày,
Ba chân xoè trong lửa.
(Vũ Quần Phương)
b. Chân em bước thật êm
Đường sau mưa ẩm ướt
Trên lá non mịn mướt
Những giọt nước trong lành.
(Nguyễn Quỳnh Mai)
Phương pháp:
Em đọc kĩ các đoạn thơ, giải nghĩa từ và trả lời câu hỏi.
Lời giải:
– Trong hai đoạn thơ dưới đây, từ chân được dùng với các nghĩa:
+ Trong câu a, một chân, chân đứng, chân quay, ba chân: dùng với các nghĩa chuyển, là bộ phận tiếp xúc với đất, có chức năng đỡ, trụ cho bộ phận của vật đứng thẳng.
+ Trong câu b, chân em: được dùng với nghĩa gốc, là bộ phận của con người có chức năng nâng đỡ, di chuyển bước đi.
– Các nghĩa này giống nhau ở chỗ đều là bộ phận có chức năng làm trụ, tiếp xúc giữa vật/người với mặt đất. Khác nhau ở chỗ với nghĩa gốc, chân là bộ phận di chuyển, bước đi được nhưng với nghĩa chuyển, chân chỉ là bộ phận giữ thăng bằng, tiếp giáp với đất, làm trụ cho vật chứ không tự di chuyển được.
Câu 3 trang 74 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 KNTT: Đặt câu dễ phân biệt các nghĩa của mỗi từ sau đây:
- Mũi
+ Nghĩa 1: bộ phận nhô lên ở giữa mặt người hoặc động vật có xương sống, dùng để thở và ngửi.
+ Nghĩa 2: bộ phận có đầu nhọn nhô ra phía trước của một số vật.
- Сао
+ Nghĩa 1: có khoảng cách bao nhiêu đó từ đầu này đến đầu kia theo chiều thắng đứng.
+ Nghĩa 2: hơn mức trung bình về số lượng hay chất lượng.
Sachbaitap.com
Bài viết liên quan
Các bài khác cùng chuyên mục