Phần 1 - Ôn tập: Tiết 3 - 4 trang 82, 83 SGK Tiếng Việt 5 Kết nối tri thức tập 1

Câu 1 trang 82 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 KNTT: Đọc thuộc lòng đoạn thơ (khoảng 100 chữ) trong một bài thơ đã học dưới đây và trả lời câu hỏi.

Tuổi Ngựa: Bài thơ muốn nói gì và nói về ai qua hình ảnh chú ngựa con?

Trước cổng trời: Em yêu thích những hình ảnh nào trong bài thơ? Vì sao?

Tiếng hạt nảy mầm: Tác giả muốn nói điều gì qua bài thơ và nhan đề của bài thơ?

Mầm non: Sự kì thú của thiên nhiên được thể hiện ở những chi tiết nào?

Phương pháp: 

Em tiến hành đọc thuộc lòng đoạn thơ (khoảng 100 chữ) trong một bài thơ và trả lời câu hỏi.

Lời giải:  

– Bài thơ Tuổi Ngựa: Bài thơ muốn nói về nhân vật người con thông qua hình ảnh chú ngựa, hi vọng con sẽ học hành, tìm đến những ước mơ, hoài bão tương lai và có một cuộc sống thành công.

– Bài thơ Tiếng hạt nảy mầm: Qua bài thơ và nhan đề của bài thơ, tác giả muốn nói đến tình yêu thương của cô giáo dành cho các bạn học sinh khiếm thính và thế giới âm thanh được cô chuyển tải.

– Bài thơ Trước cổng trời: Trong bài thơ, em yêu thích những hình ảnh: người gặt lúa, trồng rau, tìm măng, hái nấm. Vì em thấy đất trời rộng lớn, có những con người không cất thành tiếng, không nhìn rõ mặt vẫn chăm chỉ làm công việc của mình. Mỗi người một việc – con người tuy nhỏ bé nhưng thật mạnh mẽ, tài năng.

– Bài thơ Mầm non: Sự kì thú của thiên nhiên được miêu tả qua những chi tiết: mây bay hối hả, mầm non mắt lim dim, mưa phùn lất phất, rào rào trận lá, chú thỏ phóng nhanh, trăm ngọn suối róc rách reo mừng, ngàn chim muông nổi hát ca vang dậy, mầm non bật chiếc vỏ đứng dậy khoác áo màu xanh biếc.

Câu 2 trang 82 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 KNTT: Từ ngọn và từ gốc trong mỗi câu dưới đây mang nghĩa gốc hay nghĩa chuyển?

Phương pháp: 

Em đọc kĩ các câu để xác định nghĩa gốc, nghĩa chuyển.

Lời giải:  

a. Từ ngọn trong câu thứ nhất mang nghĩa gốc, là phần trên cùng của cây, phần cao nhất.

Từ ngọn trong câu thứ hai mang nghĩa chuyển, là phần cao, nhọn nhất của lửa khi cháy.

Từ ngọn trong câu thứ ba mang nghĩa gốc, là phần cao nhất của ngọn núi.

b. Từ gốc trong câu thứ nhất mang nghĩa gốc, là đoạn dưới thân cây sát đất.

Từ gốc trong câu thứ hai mang nghĩa gốc, là đoạn dưới thân cây sát đất.

Từ gốc trong câu thứ ba mang nghĩa chuyển, là chỉ người sinh ra mình (bố, mẹ) là người Việt Nam.

Câu 3 trang 82 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 KNTT: Đặt câu để phân biệt nghĩa gốc và nghĩa chuyển của mỗi từ dưới đây:

                                               Lá      Nụ

Phương pháp:

Em suy nghĩ và đặt câu phù hợp.

Lời giải:  

– Từ lá:

Câu nghĩa gốc: Mùa xuân, cây mọc lá tua tủa, đâm chồi mọc lên xanh biếc.

Câu nghĩa chuyển: Mẹ đi làm sớm, gửi cho em một lá thư dặn dò.

– Từ nụ:

Câu nghĩa gốc: Trên cây, những nụ hoa đào đã bắt đầu chớm nở.

Câu nghĩa chuyển: Em dành tặng mẹ một nụ hôn.

Câu 4 trang 82 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 KNTT: Đọc đoạn văn dưới đây và trả lời câu hỏi.

Đêm Trung thu, (1) bà tôi trải một chiếc chiếu ngoài hiên. Bố tôi bê ra một đĩa to, nào bưởi, hồng, kẹo,... lại còn cả bánh đa nữa.

- Cháu ra đây với (2) bà nào!

Tôi chạy ra, bốc mấy cái kẹo nhét vào túi. (3) Bà hỏi:

– Sao chưa ăn đã để dành vậy cháu?

– Cháu cất đi, đến mai đưa cho em Tâm. Ban nãy, cháu làm nó ngã.

(4) Bà ôm tôi vào lòng, thơm lên tóc tôi, không nói.

(Theo Kao Sơn)

a. Từ bà ở vị trí nào được dùng để xưng hô?

b. Trong đoạn văn, còn danh từ nào cũng được dùng để xưng hô?

Phương pháp: 

Em đọc kĩ đoạn văn, suy nghĩ và trả lời câu hỏi.

Lời giải: 

a. Từ bà ở vị trí số 2 được dùng để xưng hô.

b. Trong đoạn văn, danh từ cũng được dùng để xưng hô là: cháu, em, nó. 

Câu 5 trang 83 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 KNTT: Tìm đại từ thay thế phù hợp thay cho mỗi bông hoa.

Ngày xưa, trên cao nguyên có một đồng cỏ ở rất xa chỗ sinh sống của loài người. Nơi * có một dòng suối trong như pha lê và những tảng đá vân nằm giữa những đám hoa bướm bướm, hoa thạch thảo màu hồng, màu tím. Muốn tới * phải vượt qua những cánh rừng, những dãy núi, những dòng sông... Muông thú gọi * là làng Hươu.

(Theo Vũ Hùng)

Phương pháp:

Em đọc kĩ đoạn văn để điền đại từ thay thế phù hợp.

Lời giải: 

Ngày xưa, trên cao nguyên có một đồng cỏ ở rất xa chỗ sinh sống của loài người. Nơi đó có một dòng suối trong như pha lê và những tảng đá vân nằm giữa những đám hoa bướm bướm, hoa thạch thảo màu hồng, màu tím. Muốn tới đó phải vượt qua những cánh rừng, những dãy núi, những dòng sông... Muông thú gọi nơi đó là làng Hươu.

Sachbaitap.com