Xem thêm: Bài 7. Yêu thương và hi vọng
* Chuẩn bị đọc
Câu hỏi trang 19, SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo tập 2 :
Theo em, chúng ta có nên nuôi nhốt các loài động vật hoang dã hay không? Vì sao?
Phương pháp:
Vận dụng kiến thức thực tế
Lời giải:
- Theo em, chúng ta không nên nuôi nhốt các loài động vật hoang dã. Vì không phải giống loài động vật nào cũng phù hợp với môi trường của con người hay những hộ gia đình xung quanh sẽ làm ảnh hưởng tới sức khỏe, bản năng và thần kinh của động vật.
* Trải nghiệm cùng văn bản
Câu 1 trang 20, SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo tập 2
Em hình dung như thế nào về vẻ đẹp của chim bồng chanh đỏ qua lời miêu tả của chú bé Hoài?
Phương pháp:
Vận dụng kĩ năng đọc hiểu
Lời giải:
Vẻ đẹp của chim bồng chanh đỏ qua lời miêu tả của chú bé Hoài: Chim bồng chanh đỏ là loài chim có bộ lông đẹp, nhiều màu sắc, tập tính sinh hoạt độc đáo và rất khó để có thể bắt gặp loài chim này vì chúng chỉ sông ở đầm có nhiều thức ăn.
Câu 2 trang 21, SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo tập 2
Điều gì sẽ xảy ra khi hai anh em ra đầm nước, nơi chim bồng chanh làm tổ?
Phương pháp:
Vận dụng kĩ năng đọc hiểu
Lời giải:
- Điều sẽ xảy ra khi hai anh em ra đầm nước, nơi chim bồng chanh làm tổ: Chim bồng chanh đỏ đã xuất hiện trong tổ cùng với các chú chim con và niềm khao khát có được chim bồng chanh đỏ của anh anh em Hoài.
Câu 3 trang 22, SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo tập 2
Hành động vuốt ve đôi cánh mượt mà của chú chim bồng chanh thể hiện nét tính cách gì của Hoài?
Phương pháp:
Vận dụng kĩ năng đọc hiểu
Lời giải:
-Hành động vuốt ve đôi cánh mượt mà của chú chim bồng chanh thể hiện nét tính cách của Hoài: yêu thương động vật, nâng niu, yêu quý.
Câu 4 trang 22, SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo tập 2
Em đã bao giờ trải nghiệm cảm giác “tiếc ngẩn tiếc ngơ” khi từ bỏ một thứ mình yêu thích?
Phương pháp:
Viết lại cảm xúc của bản thân
Lời giải:
- Cảm giác “tiếc ngẩn tiếc ngơ” đã đến với em khi em phải nhường con búp bê yêu thích của mình cho em gái, nhưng em nghĩ em bé nên chiều em một chút thế là em không buồn nữa.
* Suy ngẫm và phản hồi
Nội dung chính: Tác phẩm Bồng chanh đỏ đã kể về những kỉ niệm đáng nhớ thời thơ ấu của hai anh em Hiền, cả hai anh em đều là những người rất yêu thích động vật, đặc biệt là các loài chim. Hai anh em luôn tìm tòi, khám phá về thế giới của các loài chim.
Câu 1 trang 24, SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo tập 2
Xác định để tải và nội dung bao quát của văn bản.
Phương pháp:
Vận dụng kĩ năng đọc hiểu
Lời giải:
Đề tài của văn bản: Chú chim bồng chanh đỏ
Nội dung bao quát của văn bản: Qua hình ảnh loài chim bồng chanh đỏ cùng với sự trải nghiệm của hai anh em Hoài, người đọc đã biết thêm về cách làm tổ, môi trường sống và sở thích ở một đôi với nhau của chúng. Qua đó thấy được sự yêu thích của hai anh em Hoài dành cho loài chim bồng chanh đỏ. Nhưng hai anh em đã không vì sở thích cá nhân mà nuôi nhốt một loài chim đẹp, hai anh em chỉ ngắm, vuốt ve và sau đó thả chúng đi. Thể hiện tình yêu thương của hai anh em với động vật.
Câu 2 trang 24, SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo tập 2
Liệt kê các chi tiết miêu tả hành động, tình cảm, suy nghĩ của nhân vật Hoài trong các thời điểm:
- Khi vợ chồng bồng chanh đỏ mới đến ở đầm nước
- Khi đi bắt chim bồng chanh đỏ với anh Hiền trong đêm.
- Khi ra đầm nước một mình sau sự kiện anh Hiền trả chim bồng chanh về tổ cũ.
Từ những chi tiết đó, em có nhận xét gì về sự chuyển biến trong tình cảm và nhận thức của nhân vật Hoài?
Phương pháp:
Vận dụng kiến thức đọc hiểu
Lời giải:
Sự chuyển biến trong tình cảm và nhận thức của nhân vật Hoài: Ban đầu Hoài chỉ ngắm chim bồng chanh đỏ như một thói quen nhưng chính tình yêu loài chim này của anh Hiền đã truyền sang Hoài và Hoài bắt đầu thích ngắm nhìn chim bồng chanh hàng ngày, Hoài cũng khao khát có được để nuôi, khi bắt được chim bồng chanh Hoài đã rất vui, nhưng tiếc ngẩn ngơ khi anh Hiền thả nó đi Hoài giận, Hoài đã bình thường trở lại khi hiểu ra rằng các loài động vật cũng giống như con người, có gia đình, có tình yêu và cần được sống.
Câu 3 trang 24, SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo tập 2
Phân tích một số điểm giống và khác nhau (trong suy nghĩ, tình cảm, hành động) của Hiền và Hoài. Qua việc miêu tả hai nhân vật này, nhà văn thể hiện cách nhìn cuộc sống, con người như thế nào?
Phương pháp:
Vận dụng kĩ năng đọc hiểu
Lời giải:
– So sánh nhân vật Hiền và Hoài (trong suy nghĩ, tình cảm, hành động). Giống nhau:
+ Về tình cảm: đều yêu mến chim bằng chanh đỏ.
+ Về suy nghĩ: đều có ý định ban đầu là bằng mọi cách phải sở hữu được loài chim quý này.
Khác nhau:
+ Về suy nghĩ: Anh Hiền chín chắn, chững chạc và ý thức về việc tôn trọng quyền tự do của đôi chim bằng chanh trước chú bé Hoài. Anh chính là người phân tích để Hoài hiểu tại sao không nên bắt chim về nhà nuôi.
+ Về hành động: Anh Hiền có hành động quyết liệt trong việc ngăn cản Hoài bắt chim bồng chanh lần thứ hai. Đó là hành động bảo vệ dựa trên sự yêu thương và hiểu biết.
– Nhận xét. Qua việc miêu tả hai nhân vật Hiền – Hoài, nhà văn Đỗ Chu đã thể hiện cách nhìn cuộc sống, con người cái nhìn nhân ái, đôn hậu, đề cao tình yêu thương, vị tha (biết nghĩ cho người khác) và thái độ tôn trọng quyền tự do của mọi người, mọi sinh vật sống.
Câu 4 trang 24, SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo tập 2
Lựa chọn và phân tích ý nghĩa của một số chi tiết tiêu biểu trong truyện.
Phương pháp:
Vận dụng kĩ năng tạo phân tích chi tiết
Lời giải:
Chi tiết hay làm nên tác phẩm lớn, chi tiết hay tạo ấn tượng lớn trong lòng bạn đọc và chi tiết. Vẻ đẹp của đôi chim giống như một bức tranh đẹp tuyệt mỹ ở giữa vùng sông nước. Một chấm xanh xanh, đỏ đỏ và kèm theo đó là sự óng ả của bộ lông, bụng của nó màu vàng- đỏ, lưng lại mang màu xanh đen. Tác giả đã miêu tả trong bài rằng nó có một vẻ đẹp thật rực rỡ, dường như chẳng có loài chim nào sánh bằng: “Cái mỏ nhọn hoắt và oai vệ, dài như một cái quản bút. Lông ức hung hung vàng, còn thì toàn thân đều đỏ hồng như một đốm lửa.” Ngoài ra hình ảnh đôi chim này còn giống như hình ảnh của các cặp vợ chồng luôn tỏa ra vẻ đẹp, niềm vui của sự hạnh phúc, cùng nhau đi kiếm mồi chăm sóc con cái. Điều này cũng thể hiện cho một mái ấm gia đình hạnh phúc.
Câu 5 trang 24, SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo tập 2
Chủ đề của truyện này là gì? Nêu một vài căn cứ giúp em xác định chủ đề.
Phương pháp:
Vận dụng kĩ năng đọc hiểu
Lời giải:
- Chủ đề của truyện Bồng chanh đỏ là: tình yêu thương và sự tôn trọng quyền sống tự do đối với loài vật.
- Căn cứ để xác định chủ đề:
+ Sự kiện: phát hiện chim bồng chanh, đi bắt giống chim quý, trả chim về tổ cũ, lén đi bắt chim một mình, mong ước cuộc sống yên ổn cho gia đình chim bằng chanh đỏ.
+ Nhân vật và mối quan hệ giữa nhân vật với hoàn cảnh và các nhân vật khác: chủ bé Hoài trong mối quan hệ với không gian làng quê, với đầm sen thơ mộng, nơi sinh sống của giống chim quý, mối quan hệ giữa Hoài với anh trai (người truyền cho cậu bé tình yêu, niềm say mê các giống chim quý hiếm), với những người xung quanh (lũ bạn cũng say mê chim bồng chanh).
+ Chi tiết và mối quan hệ giữa các chi tiết: nhan đề Bồng chanh đỏ và mối quan hệ giữa nhan đề này với một loạt các chi tiết như phát hiện ra chim bồng chanh, đi tìm bắt chim, háo hức vì bắt được chim quý, thả chim về tổ cũ, lén bắt lại chim và thái độ, cách ứng xử của các nhân vật sau khi nhận thức được vấn đề (yêu thương, tôn trọng, bảo vệ, mong muốn điều tốt đẹp cho chim bồng chanh).
+ Điểm nhìn, ngôi kể, cách kể chuyện: nhân vật Hoài – một nhân vật trong truyện – kể lại câu chuyện của anh em minh. Ngôi kể thứ nhất này tạo nên cách nhìn chủ quan, nhiều cảm xúc, suy nghĩ và điểm nhìn trong sáng, chân thực của một chủ bé nông thôn tinh nghịch nhưng nhân hậu, biết nhận lỗi và sửa sai.
Câu 6 trang 24, SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo tập 2
Lời nhắn nhủ của chú bé Hoài dành cho vợ chồng bồng chanh đỏ ở cuối truyện gợi cho em suy nghĩ gì về cách ứng xử của con người với loài vật? Viết khoảng năm câu để trả lời câu hỏi này
Phương pháp:
Vận dụng kĩ năng tạo lập văn bản
Lời giải:
Đoạn văn tham khảo 1:
Lời nhắn nhủ chứa đựng tấm lòng cao cả của chú bé Hoài dành cho vợ chồng Bồng chanh đỏ. Hai anh em Hiền và Hoài rất yêu thích các loài chim, đặc biệt là Hiền, cậu có những kiến thức rất sâu rộng về vô số các loài chim, khi gặp bất cứ loài chim gì cậu cũng có thể gọi tên và nói về những đặc điểm liên quan của chúng. Một hôm, hai anh em Hiền và Hoài đã nhìn thấy một đôi Bồng chanh đỏ, là loại chim khá hiếm và đẹp làm tổ ở đầm sen của làng. Hiền và Hoài vui sướng không thôi, mỗi ngày đều phải ra ngắm nghía chúng và lần nào cũng say mê, mong ước được nuôi đôi bồng chanh này. Một hôm trăng sáng, trời đầy sao, sau khi ăn cơm xong Hiền rủ em ra đầm sen, mục đích là để bắt đôi bồng chanh đỏ này về nuôi. Hai anh em Hiền và Hoài phải vất vả mãi, cuối cùng Hiền cũng bắt được một chú bồng chanh đỏ, tuy nhiên cuối cùng trong ánh nhìn tiếc nuối của Hoài, Hiền đã thả chú bồng chanh đỏ đó lại tổ. Vì thương đàn con nhỏ của chúng nên Hiền đã không nỡ giữ những chú chim đó lại mà thả nó về với thiên nhiên. Dù vậy, mãi đến tận khi lớn lên, khi Hiền đã đi nhập ngũ, cả hai anh em vẫn luôn nhớ đến đôi chim bồng chanh đỏ và không ngừng cảm thán, yêu thích nó. Nhưng có lẽ Hiền và Hoài đều đã học được một bài học về tình yêu đó là khi yêu một điều gì đó, phải làm cho nó hạnh phúc chứ không phải chiếm hữu nó cho riêng mình. Chiếm hữu là ích kỷ, chỉ muốn mua vui cho bản thân không phải xuất phát từ trái tim yêu thương. Tình yêu thương là phải làm cho thứ mà ta yêu quý được phát triển.
Đoạn văn tham khảo 2:
Hai anh em Hiền và Hoài rất yêu thích các loài chim, nhất là Hiền cậu rất am hiểu những kiến thức về các loài chim, khi gặp bất cứ loài chim nào cậu cũng có thể gọi tên và nói về những đặc điểm liên quan của chúng. Một hôm, hai anh em nhìn thấy loại chim khá hiếm và đẹp làm tổ ở đầm sen của làng, đó là một đôi bồng chanh đỏ. Hiền và Hoài rất vui, mỗi ngày đều ra ngắm nghía chúng, một hôm trăng sáng, trời đầy sao, sau khi ăn cơm xong Hiền rủ em ra đầm sen, mục đích là để bắt đôi bồng chanh đỏ này về nuôi. Hai anh em Hiền và Hoài phải vất vả mãi, cuối cùng Hiền cũng bắt được một chú bồng chanh đỏ, tuy nhiên cuối cùng trong ánh nhìn tiếc nuối của Hoài, Hiền đã thả chú bồng chanh đỏ đó lại tổ. Vì thương đàn con nhỏ của chúng nên Hiền đã không nỡ giữ những chú chim đó lại mà thả nó về với thiên nhiên. Sau này hai anh em vẫn rất nhớ nhung chúng, nhưng qua đó hai anh em đã học được một bài học về tình yêu, biết bản thân không nên chiếm hữu, phải nghĩ cho hạnh phúc của những người mà ta yêu quý.
Sachbaitap.com
Bài viết liên quan
Các bài khác cùng chuyên mục