Soạn bài Chiều sâu của truyện "Lão Hạc" SGK Ngữ Văn 8 Cánh Diều tập 2

Việc đặt ra những câu hỏi ở đây nhằm mục đích gì?

Lời giải: 

- Nhằm mục đích dẫn dắt vấn đề tác giả muốn làm rõ trong bài viết.

Việc tác giả điểm lại các cuộc trò chuyện trong tác phẩm Lão Hạc nhằm làm sáng tỏ cho vấn đề nào nêu ở phần (1)?

Lời giải: 

- Việc tác giả điểm lại các cuộc trò chuyện trong tác phẩm Lão Hạc nhằm làm sáng tỏ cho vấn đề mà tác giả nghiệm ra ở tác phẩm "Một, ông đã đưa hoạt động... hệ lụy của chúng"

Câu 3 trang 87 SGK Ngữ Văn lớp 8 Cánh Diều Tập 2 

Điều mà người viết phát hiện ra phía sau “cách thức trò chuyện” là những gì?

Lời giải: 

- Điều mà người viết phát hiện ra sau "cách thức trò chuyện" là: 

Các nhân vật cứ dần dần lộ ra mỗi lúc một rõ nét những suy tư nội tâm của mình: một bên là người già cả đầy âu lo, toan tính một cách tội nghiệp theo tinh thần khắc kỉ, một bên là người biết lắng nghe, lòng đầy cảm thương, chia sẻ, muốn an ủi, vỗ về...

Câu 4 trang 88 SGK Ngữ Văn lớp 8 Cánh Diều Tập 2 

Từ những “điểm nhìn tự sự”, người viết khẳng định điều gì?

Lời giải: 

- Khẳng định cái nhìn từ tấm lòng tác giả là mạch chủ đạo, chi phối và liên kết các điểm nhìn khác.

Câu 5 trang 88 SGK Ngữ Văn lớp 8 Cánh Diều Tập 2

Luận điểm được trình bày ở phần (3) là gì?

Lời giải: 

- Luận điểm được trình bày ở phần (3) là: Từ việc miêu tả hoạt động giao tiếp của các nhân vật, tác giả đã gián tiếp đưa ra một tình thế lựa chọn của lão Hạc mà các dấu hiệu của nó đã được chuẩn bị ngay từ đầu.

Câu 6 trang 89 SGK Ngữ Văn lớp 8 Cánh Diều Tập 2

Có thể xem phần (4) là kết bài không? Vì sao?

Lời giải: 

- Có thể xem phần 4 là kết bài vì nó đã tổng hợp lại nội dung bài viết.

* Trả lời câu hỏi cuối bài:

Câu 1 trang 89 SGK Ngữ Văn lớp 8 Cánh Diều Tập 2 

Dựa vào nhan đề và các phần của văn bản, hãy chỉ ra luận đề và những luận điểm được triển khai trong văn bản.

Phương pháp: 

Đọc kĩ nhan đề, xác định bố cục

Lời giải: 

- Luận đề: giá trị sâu sắc về tư tưởng và nghệ thuật tiềm ẩn trong tác phẩm Lão Hạc.

- Luận điểm:

+ Nhà văn đã đưa hoạt động giao tiếp (câu chuyện giữa ông giáo và lão Hạc qua hai lần gặp gỡ) trở thành đối tượng nhận thức và mô tả trực tiếp tính cách nhân vật;

+ Thông qua nội dung các cuộc trò chuyện ấy, tác giả đã gián tiếp thể hiện một tình thế lựa chọn của lão Hạc (giữa cái sống và cái chết cùng những hệ luỵ của chúng). 

Câu 2 trang 89 SGK Ngữ Văn lớp 8 Cánh Diều Tập 2 

Đọc kĩ phần (2) của văn bản và trả lời các câu hỏi sau (có thể dùng lời văn, bảng biểu hoặc sơ đồ tư duy):

a. Luận điểm của phần này có mối quan hệ như thế nào với luận đề?

b. Xác định lí lẽ và bằng chứng được sử dụng để làm sáng tỏ luận điểm

c. Nhận xét về cách trích dẫn và phân tích bằng chứng của người viết

Phương pháp: 

Đọc kĩ phần (2)

Lời giải: 

a. Luận điểm gắn bó mật thiết với luận đề, giúp làm sáng tỏ luận đề của văn bản.

b.

c. Cách người viết sử dụng lí lẽ và bằng chứng để làm sáng tỏ các luận điểm chính trong văn bản rất thuyết phục, xác thực và được trình bày theo một trình tự hợp lí. Lí lẽ và bằng chứng được sử dụng ngay sau luận điểm chính mà nhờ đó vấn đề nghị luận được làm sáng rõ hơn. 

Câu 3 trang 89 SGK Ngữ Văn lớp 8 Cánh Diều Tập 2 

Luận điểm được trình bày trong phần (3) góp phần làm sáng tỏ luận đề như thế nào? Nhận xét về cách lập luận được sử dụng trong phần này.

Phương pháp: 

Đọc kĩ phần (3)

Lời giải: 

- Luận điểm ở phần (3) đã đi sâu phân tích hoạt động giao tiếp của các nhân vật, về tình thế lựa chọn của lão Hạc trong truyện (giữa cái sống và cái chết cùng những hệ luỵ của chúng). Vấn đề này giúp làm rõ hơn giá trị tư tưởng trong tác phẩm Lão Hạc. 

Câu 4 trang 89 SGK Ngữ Văn lớp 8 Cánh Diều Tập 2 

Phần (4) khái quát điều gì? Vấn đề nghị luận được khẳng định như thế nào?

Phương pháp: 

Đọc kĩ phần (4)

Lời giải: 

Phần 4 khái quát lại nội dung toàn bài.

Vấn đề nghị luận được khẳng định: truyện Nam Cao không phải là loại truyện giản đơn trong cấu tứ, dựng truyện và triển hai mạch truyện. 

Câu 5 trang 89 SGK Ngữ Văn lớp 8 Cánh Diều Tập 2 

Văn nghị luận nghiêng về lí lẽ, bằng chứng nhưng cũng giàu tính biểu cảm. Hãy dẫn ra một đoạn văn trong văn bản thể hiện rõ tình cảm trân trọng, mến phục của người viết đối với tài năng nghệ thuật của Nam Cao.

Phương pháp: 

Đọc kĩ văn bản

Lời giải: 

Đoạn văn trong văn bản thể hiện rõ tình cảm trân trọng, mến phục của người viết đối với tài năng nghệ thuật của Nam Cao:

Nói chung, truyện của Nam Cao không phải là loại truyện giản đơn trong cấu tử, dựng truyện và triển khai mạch truyện; thậm chí không phải là dễ hiểu ngay được các tầng nghĩa nổi chìm trong đó (mặc dù chúng khoác một vẻ ngoài hết sức giản dị, thậm chí trần trụi – có lẽ nhờ đội quân ngôn ngữ lấm láp, quẫy đạp của ông). Thế nhưng truyện Lão Hạc thật tự nhiên, dung dị, hấp dẫn và mênh mông buồn. Tài nghệ và tấm lòng của nhà văn Nam Cao một lần nữa, ở đây, lại được kí thác hết mình. 

Câu 6 trang 89 SGK Ngữ Văn lớp 8 Cánh Diều Tập 2 

Văn bản này giúp em hiểu sâu sắc hơn điều gì về truyện ngắn Lão Hạc?

Phương pháp: 

Trả lời theo ý hiểu

Lời giải: 

- Văn bản này giúp em hiểu sâu sắc hơn về nội dung, nghệ thuật và thông điệp mà tác giả Nam Cao muốn truyền tải qua Lão Hạc đồng thời thấy được tinh thần nhân vật, nhân đạo cao cả của tác phẩm Lão Hạc.