Soạn bài Đọc kết nối chủ điểm Nhớ con sông quê hương SGK Ngữ văn 11 Chân trời sáng tạo tập 2

*Nội dung chính:

Với giọng thơ sôi nổi, đan xen những xúc cảm hoài niệm, hồi tưởng nhà thơ đã mang tới cho độc giả một bức tranh sông quê vừa chân thực lại vô cùng sống động.

Câu 1 (trang 92 SGK Ngữ Văn 11 CTST tập hai):

Xác định chủ thể trữ tình và tình cảm, cảm xúc được tác giả thể hiện trong đoạn thơ trên.

Phương pháp:

Đọc văn bản và dựa vào những chi tiết, hình ảnh nổi bật để xác định chủ thể trữ tình và tình cảm, cảm xúc của tác giả thể hiện trong đoạn thơ.

Lời giải:

- Chủ thể trữ tình: Chủ thể xưng “tôi”, “chúng tôi” – người lưu giữ kí ức gắn bó với con sông quê hương từ thời thơ ấu cho đến lúc trưởng thành, sống xa quê.

- Tình cảm, cảm xúc được thể hiện trong VB thơ là tình yêu mến và niềm thương nhớ quê hương qua hình ảnh con sống của một người con xa quê. Tình cảm, cảm xúc ấy thể hiện qua việc các hình ảnh, từ ngữ miêu tả, gợi nhắc kỉ niệm trìu mến, thiết tha về con sông qua những câu thơ chứa chan cảm xúc: Hỡi con sông đã tắm cả đời tôi! hoặc Tôi giơ tay ôm nước vào lòng! Sông mở nước ôm tôi vào dạ.

Câu 2 (trang 92 SGK Ngữ Văn 11 CTST tập hai):

Bạn có cảm nhận thế nào về hình ảnh con sông quê hương trong đoạn thơ? 

Phương pháp:

Đọc đoạn thơ, chú ý vào những chi tiết và hình ảnh thơ nổi bật cũng như tâm tư, tình cảm của tác giả đối với con sông quê, từ đó đưa ra cảm nhận của bản thân về hình ảnh con sông quê hương trong đoạn thơ.

Lời giải:

- Cảm nhận về hình ảnh con sông quê hương trong đoạn thơ ở mỗi HS có thể rất riêng biệt, nhưng vẫn có thể có một vài nét chung như: trong sáng, thần thương, sống động, không thể phai mờ vào tâm trí trẻ thơ; có những dòng thơ miêu tả thật hay:

Khi bờ tre ríu rít tiếng chim kêu

Khi mặt nước chập chờn con cá nhảy

Bạn bè tôi tiệm năm tụm bảy

Bầy chim non bơi lội trên sông

Hình ảnh con sông quê hương ấy càng đẹp khi được miêu tả qua nỗi nhớ và tình yêu thiết tha của chủ thể trữ tình.

Câu 3 (trang 92 SGK Ngữ Văn 11 CTST tập hai):

Nêu tác dụng của yếu tố tự sự được sử dụng trong đoạn thơ.

Phương pháp:

Xác định yếu tố tự sự được sử dụng trong đoạn thơ và nêu tác dụng của nó trong việc diễn tả nội dung.

Lời giải:

- Yếu tố tự sự được thể hiện đan xen với trữ tình; có những dòng tự sự, gợi nhắc thời gian, sự việc theo lối tự thuật:

Chúng tôi lớn lên mỗi người mỗi ngả

Kẻ sớm khuya chài lưới bên sông

Kẻ cuốc cày mưa nắng ngoài đồng

Tôi cầm súng xa nhà đi kháng chiến

- Tác dụng của các dòng thơ mang yếu tố tự sự là gắn kết các mốc thời gian, sự việc với nhau theo một trình tự nương theo dòng chảy thời gian cuộc đời. Yếu tố tự sự gắn với việc bộc lộ tình cảm, cảm xúc, cho thấy tình yêu và nỗi nhớ con sông quê không nguôi, cứ lớn thêm, sầu thêm theo năm tháng, cuộc đời.

Câu 4 (trang 92 SGK Ngữ Văn 11 CTST tập hai):

Theo bạn, kí ức tuổi thơ có vai trò như thế nào trong việc nuôi dưỡng tình yêu quê hương của mỗi người? 

Phương pháp:

Từ những cảm nhận, suy nghĩ của bản thân, nêu lên vai trò của kí ức tuổi thơ trong việc  nuôi dưỡng tình yêu quê hương của mỗi người.

Lời giải:

- Kí ức tuổi thơ là những trải nghiệm những ấn tượng đầu tiên đẹp đẽ về quê hương.  Nó giúp ta gắn liền với những hình ảnh đẹp, những cảm xúc ngọt ngào và ấm áp, và làm cho tình yêu quê hương trong ta trở nên mãnh liệt hơn.

- Đồng thời nó giúp ta hiểu hơn về giá trị của quê hương và sự quan trọng của việc bảo vệ, phát triển quê hương.

Sachbaitap.com