Soạn bài Đọc văn - cuộc chơi tìm ý nghĩa Văn 8 tập 2 Kết nối tri thức

* Trước khi đọc 

Câu 1 trang 67 SGK Ngữ văn 8 KNTT tập 2 

Sách văn học hấp dẫn đối với nhiều người. Điều gì đã tạo nên sức cuốn hút ấy?

Phương pháp: 

Đưa ra suy luận của em.

Lời giải: 

Sách văn học hấp dẫn đối với nhiều người, trong đó có thể có em. Điều tạo nên sức cuốn hút ấy là những từ ngữ được trau chuốt kỹ càng và ý nghĩa ẩn dụ phía sau câu từ, những bài học nhân sinh rút ra từ tác phẩm. 

Câu 2 trang 67 SGK Ngữ văn 8 KNTT tập 2 

Có những tác phẩm văn học cần được đọc đi đọc lại nhiều lần. Theo em, thực tế đó nói lên điều gì?

Phương pháp: 

Trình bày quan điểm của em.

Lời giải: 

Có những tác phẩm văn học cần được đọc đi đọc lại nhiều lần. Thực tế đó cho thấy một tác phẩm luôn có rất nhiều tầng nghĩa và cách hiểu khác nhau, phải đọc đi đọc lại mới có thể hiểu được hết những ý nghĩa ấy. 

* Đọc văn bản:

Câu 1 trang 67 SGK Ngữ văn 8 KNTT tập 2 

Cách dẫn dắt vấn đề của tác giả.

Lời giải: 

Dẫn dắt vấn đề trực tiếp.

Câu 2 trang 67 SGK Ngữ văn 8 KNTT tập 2 

 Tác giả quan niệm đọc văn là gì?

Lời giải: 

Tác giả quan niệm đọc văn là thông qua văn bản văn học mà đọc hiểu được thế giới và cuộc đời, đi tìm ý nghĩa nhân sinh, ý nghĩa cuộc đời qua văn bản văn học.

Câu 3 trang 67 SGK Ngữ văn 8 KNTT tập 2 

 Các cách diễn đạt “vì thế”, “mới thực sự là”, “vậy nên”, “thực tế cho thấy” có tác dụng gì?

Lời giải: 

Các cách diễn đạt “vì thế”, “mới thực sự là”, “vậy nên”, “thực tế cho thấy” có tác dụng liên kết câu văn và tăng tính thuyết phục cho các lập luận được nêu ra.

Câu 4 trang 68 SGK Ngữ văn 8 KNTT tập 2

  Theo tác giả, đọc văn là cuộc chơi. Phải chăng đã tham gia chơi thì phải tôn trọng luật của nó?

Lời giải: 

Theo tác giả, đọc văn là cuộc chơi. Đã tham gia chơi thì phải tôn trọng luật của nó, dựa trên cấu tạo của văn bản để đọc hiểu, không bị lạc đề hay hiểu quá xa nội dung được nhắc đến. Mặt khác, người đọc cũng có quyền liên tưởng và lý giải, miễn sao không phương hại đến tính toàn vẹn của tác phẩm.

Câu 5 trang 68 SGK Ngữ văn 8 KNTT tập 2

 Cách lí giải của tác giả về sự hóa thân của người đọc trong quá trình đọc văn bản.

Lời giải: 

Khi chưa đọc, văn bản in chỉ là một sự vật, một khách thể, nhưng khi đã đọc thì dần dần khách thể đó biến mất, sách vẫn còn đó nhưng đồng thời lại “biến mất” để nhường chỗ cho thế giới hình tượng, sách từ bên ngoài chuyển vào trong nội tâm người đọc, người đọc hóa thân vào nhân vật trong sách.

Câu 6 trang 68 SGK Ngữ văn 8 KNTT tập 2

 Cách nêu bằng chứng trong văn bản này có gì khác với văn bản “Nhà thơ của quê hương làng cảnh Việt Nam”.

Lời giải: 

Cách nêu bằng chứng trong văn bản này khác với văn bản “Nhà thơ của quê hương làng cảnh Việt Nam”. Trong văn bản “Nhà thơ của quê hương làng cảnh Việt Nam”, dẫn chứng được liệt kê dày đặc hơn, xuyên suốt các đoạn văn trong văn bản. Đến với văn bản này, số lượng dẫn chứng ít hơn và phân bổ tập trung hơn.

* Sau khi đọc:

Nội dung chính: Văn bản bàn luận về ý nghĩa của việc đọc văn.

Câu 1 trang 69 SGK Ngữ văn 8 KNTT tập 2 

Luận đề của văn bản Đọc văn – cuộc chơi tìm ý nghĩa là gì?

Phương pháp: 

Đọc kỹ văn bản để trả lời.

Lời giải: 

Luận đề của văn bản Đọc văn – cuộc chơi tìm ý nghĩa là quá trình đi tìm ý nghĩa của văn bản thông qua hoạt động đọc. 

Câu 2 trang 69 SGK Ngữ văn 8 KNTT tập 2 

Em hãy chỉ ra các luận điểm trong văn bản. Các luận điểm đó có tác dụng làm rõ những khía cạnh nào của luận đề?

Phương pháp: 

Đọc kỹ văn bản để trả lời.

Lời giải: 

Các luận điểm trong văn bản:

- Văn học có một đặc điểm quan trọng là mang ý nghĩa tiềm ẩn.

- Có nhiều phương pháp khác nhau để nắm bắt ý nghĩa văn bản.

- Ý nghĩa của văn bản có mối liên hệ mật thiết với cuộc đời.

- Thưởng thức văn học cũng cần tuân theo quy luật để không làm phương hại tới tính toàn vẹn của tác phẩm.

- Tác phẩm văn học và đọc văn là một hiện tượng diệu kỳ.

- Đọc văn là nền tảng của học văn.

=> Các luận điểm trên làm rõ tầm quan trọng, ý nghĩa, cũng như các khía cạnh khác nhau liên quan đến luận đề. 

Câu 3 trang 69 SGK Ngữ văn 8 KNTT tập 2 

Tác giả quan niệm đọc văn là gì?

Phương pháp: 

Đọc kỹ văn bản để trả lời.

Lời giải: 

- Tác giả cho rằng ý nghĩa của tác phẩm văn học thường không cố định. Câu văn: “Ý nghĩa văn bản không chỉ nằm trong văn bản mà còn nằm trong mối liên hệ nhiều mặt giữa văn bản của cuộc đời.” đã giúp em hiểu rõ về vấn đề này. Tuy nhiên có thời người ta hiểu ý nghĩa văn bản là cái cố định, mang tính đơn nhất, chỉ cần ai đó có tài phát biểu một câu nắm hết hồn vía.

Phương pháp: 

Đọc kỹ văn bản để trả lời.

Lời giải: 

Trong văn bản, các từ ngữ như chơi trò, trò chơi, ú tim, chơi được lặp lại nhiều lần. Với những từ ngữ đó, tác giả lí giải việc đọc văn cũng như một trò chơi, khi tham gia vào trò chơi thì cần tuân thủ những luật chơi nhất định. 

Câu 5 trang 69 SGK Ngữ văn 8 KNTT tập 2 

Luận điểm “cuộc đi tìm ý nghĩa không có hồi kết thúc” ở đoạn (3) đã được tác giả làm sáng tỏ như thế nào? Em hãy bổ sung một số bằng chứng lấy từ trải nghiệm đọc của chính mình.

Phương pháp: 

Đọc kỹ văn bản và lấy bằng chứng từ trải nghiệm của bản thân.

Lời giải: 

Luận điểm “cuộc đi tìm ý nghĩa không có hồi kết thúc” ở đoạn (3) đã được tác giả làm sáng tỏ thông qua các lý lẽ và dẫn chứng như:

- Ý nghĩa văn bản nằm trong mối liên hệ nhiều mặt với cuộc đời.

- Văn học không ngừng biến động, lớn lên.

- Tác phẩm có nhiều tầng nghĩa.

- Mỗi lần đọc, mỗi cách đọc lại mở ra một cách hiểu khác nhau.

- Tác phẩm giàu có lên trong tình yêu văn học của mọi người.

Bổ sung bằng chứng từ trải nghiệm đọc của mình:

Mỗi lần đọc lại tác phẩm Tôi đi học của tác giả Thanh Tịnh, trong tâm hồn em lại khơi lên những cảm xúc khác nhau. Trước kia thấy thật bình thường, giản dị. Bây giờ đọc lại thấy ngày đầu đi học bỗng thiêng liêng và ý nghĩa biết bao. Cách dùng từ, đặt câu của tác giả cũng thật tài tình, tạo ra một cảm giác dịu nhẹ, tựa như những ký ức trong quá khứ đang ùa về qua làn gió thoảng mùa thu. 

Câu 6 trang 69 SGK Ngữ văn 8 KNTT tập 2 

Trong đoạn (4) có câu: “Thưởng thức văn học cũng có quy luật”. Câu văn đó nhắc nhở em điều gì?

Phương pháp: 

Đọc kỹ đoạn văn và nêu suy nghĩ của em.

Lời giải: 

Trong đoạn (4) có câu: “Thưởng thức văn học cũng có quy luật.”. Câu văn đó đã nhắc nhở em về cách cảm nhận văn học một cách tuần tự giống như một bản nhạc. Chúng ta cần lắng nghe những lời nhạc từ khi bắt đầu dạo nhạc cho tới khi vào điệp khúc và tới hồi kết. Từ đó người đọc có thể thấm thía từng lời nói, từng từ ngữ của tác giả muốn giao thoa với người đọc vừa trò chuyện vừa tâm sự có sự tương tác nhất định theo từng quy luật riêng rất khác.