Soạn bài Liên kết câu và liên kết đoạn văn - Văn 9 tập 2 ngắn gọn

I- KHÁI NIỆM LIÊN KẾT

Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi.

Tác phẩm nghệ thuật nào cũng xây dựng bằng những vật liệu mượn ở thực tại (1). Nhưng nghệ sĩ không những ghi lại cái đã có rồi mà còn muốn nói một điều gì mới mẻ (2). Anh gửi vào tác phẩm một lá thư, một lời nhắn nhủ, anh muốn đem một phần của mình góp vào đời sống chung quanh (3).

(Nguyễn Đình Thi, Tiếng nói của văn nghệ)

1. Đoạn văn trên bàn về vấn đề gì? Chủ đề ấy có quan hệ như thế nào với chủ đề chung của văn bản?

Trả lời:

Đoạn văn bàn về cách phản ánh hiện thực của văn nghệ (Đó là bộ phận làm nên tiếng nói của văn nghệ).

Chủ đề của đoạn văn trên nằm trong chủ đề chung của toàn văn bản, là một phần tạo nên chủ đề chung.

2. Nội dung chính của mỗi câu trong đoạn văn là gì? Nhũng nội dung ấy có quan hệ như thế nào đối với chủ đề của đoạn văn? Nêu sự sắp xếp các chủ đề trong đoạn văn

Trả lời:

Nội dung chính của mỗi câu :

   - Câu (1): Tác phẩm nghệ thuật phản ánh thực tại đời sống.

   - Câu (2): Điều quan trọng là người nghệ sĩ phải nói cái mới mẻ.

   - Câu (3): Mục đích là sự gửi gắm của người nghệ sĩ đóng góp vào đời sống.

→ Trình tự hợp lí, logic. Các câu có quan hệ với nhau cùng làm nổi chủ đề của đoạn.

3. Mối quan hệ chặt chẽ về nội dung giữa các câu trong đoạn văn được thể hiện bằng biện pháp nào ( Chú ý những từ in đậm)?

Trả lời: 

Mối quan hệ chặt chẽ về nội dung giữa các câu được thể hiện bằng các biện pháp: lặp từ tác phẩm – tác phẩm, sử dụng từ cùng liên tưởng tác phẩm – nghệ sĩ, phép thế anh – nghệ sĩ, quan hệ từ nhưng. 

II. Luyện tập

Phân tích liên kết về nội dung, về hình thức giữa các câu trong đoạn văn sau theo gợi ý bên dưới

Cái mạnh của con người Việt Nam không chỉ chúng ta nhận biết mà cả thế giới đều thừa nhận là sự thông minh, nhạy bén với cái mới. Bản chất trời phú ấy rất có ích trong xã hội ngày mai mà sự sáng tạo là một yêu cầu hàng đầu. Nhưng bên cạnh cái mạnh đó cũng còn tồn tại không ít cái yếu. ấy là những lỗ hổng kiến thức cơ bản do thiên hướng chạy theo những môn học “thời thượng”, nhất là khả năng thực hành và sáng tạo bị hạn chế do lối học chay, học vẹt nặng nề. Không nhanh chóng lấp lỗ hổng này thì khó bề phát huy trí thông minh vốn có và không thể thích ứng với nền kinh tế mới chứa đựng đầy tri thức cơ bản và biến đổi không ngừng.

(Vũ Khoan, Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới)

(Gợi ý:

Câu 1 trang 44 - Văn 9 Tập 2

Câu hỏi: 

Chủ đề đoạn văn là gì? Nội dung các câu trong đoạn văn phục vụ chủ đề ấy như thế nào? Nêu một trường hợp cụ thể để thấy trình tự sắp xếp các câu trong đoạn văn là hợp lí.

Trả lời:

- Chủ đề của đoạn là khẳng định điểm mạnh, yếu về năng lực trí tuệ của người Việt.

- Nội dung các câu trong đoạn phục vụ chủ đề ấy:

   + Câu (1, 2): khẳng định và phân tích tính ưu việt của những điểm mạnh.

   + Câu (3, 4): Khẳng định và phân tích điểm yếu.

   + Câu (5): Nhiệm vụ cấp bách. 

Câu 2 trang 44 - Văn 9 Tập 2

Câu hỏi: 

Các câu được liên kết với nhau bằng những phép liên kết nào?

Trả lời:

Các câu được liên kết bằng những phép liên kết :

   - Phép thế đồng nghĩa: sự thông minh, nhạy bén với cái mới - Bản chất trời phú ấy

   - Nối: Nhưng bên cạnh cái mạnh đó cũng còn - ấy là

   - Lặp: lỗ hổng - lỗ hổng này (câu 4 và 5).

Sachbaitap.com