Soạn bài Nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi SBT Ngữ Văn 12 tập 2

Về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi, có thể có các định hướng nghị luận sau:

- Tự lựa chọn một vấn đề nổi bật của tác phẩm (đoạn trích) để nghị luận : vấn đề được lựa chọn phải thực sự có giá trị, có vai trò quan trọng trong tác phẩm, đồng thời bản thân anh (chị) nắm vững và có suy nghĩ về vấn đề đó.

- Nghị luận về một vấn đề theo yêu cầu cụ thể của đề bài, thựờng có các dạng sau :

+ Nghị luận về một đặc điểm nội dung hoặc nghệ thuật của tác phẩm (đoạn trích):

● Giá trị hiện thực, giá trị nhân đạo : trong Chí Phèo (Nam Cao), Vợ nhặt (Kim Lân), Hạnh phúc của một tang gia (trích số đỏ - Vũ Trọng Phụng),...

● Tình huống truyện : trong Hạnh phúc của một tang gia (trích số đỏ - Vũ Trọng Phụng), “Vi hành” (Nguyễn Ái Quốc), Vợ nhặt (Kim Lân),…

 ● Nghệ thuật xây dựng nhân vật: trong Chí Phèo (Nam Cao), Vợ chồng A Phủ (Tô Hoài),…

● Nghệ thuật sử dụng ngôn từ : trong Hạnh phúc của một tang gia (trích số đỏ - Vũ Trọng Phụng), Chí Phèo (Nam Cao), Vợ chồng A Phủ (Tô Hoài),...

+ Nghị luận về một hình tượng, một chi tiết nghệ thuật nổi bật trong tác phẩm (đoạn trích) :

● Hình tượng nhân vật : Chí Phèo, thị Nở, Mị, A Phủ, Tnú, cụ Mết,…

● Hình tượng thiên nhiên : con sông Đà, mùa xuân, rừng xà nu,...

● Chi tiết hoặc hệ thống chi tiết nổi bật : bát cháo hành của thị Nở, Mị cắt dây trói cho A Phủ, lá cờ đỏ trong tâm trí Tràng,...

Sau đây là một số định hướng cho từng đề bài cụ thể :

Phân tích đề, lập dàn ý chi tiết cho các đề văn sau :

1. Về một truyện ngắn gợi cho anh (chị) những ấn tượng, cảm nghĩ sâu sắc.

Đây là kiểu đề yêu cầu tự lựa chọn một vấn đề nổi bật trong tác phẩm để nghị luận. Để thực hiện tốt yêu cầu của đề bài, cần lưu ý những điểm sau :

- Lựa chọn một truyện ngắn trong chương trình đã học hoặc ngoài chương trình mà anh (chị) đã đọc và thực sự yêu thích.

- Trình bày ngắn gọn một số nét chính về tác giả, xuất xứ tác phẩm, đặc điểm nghệ thuật, nội dung của truyện ngắn.

- Lựa chọn một vấn đề nổi bật, gây ấn tượng nhất của tác phẩm : nghệ thuật xây dựng nhân vật, sử dụng ngôn từ, tạo tình huống, sử dụng chi tiết độc đáo,... để tập trung phân tích, bình luận.

Cần tránh viết lan man, dàn trải về mọi vấn đề của tác phẩm. Tránh tình trạng lựa chọn một vấn đề không xác đáng, không thực sự có giá trị_.

2. Tình huống truyện trong Vợ nhặt (Kim Lân).

Trả lời:

Trả lời:

Trả lời:

Trả lời:

Đề bài yêu cầu nghị luận về một đặc điểm nghệ thuật trong tác phẩm. Để thực hiện tốt yêu cầu của đề bài này, cần lưu ý những điểm sau:

- Nắm vững những đặc điểm cơ bản nhất về giá trị nghệ thuật, nội dung của tác phẩm.

- Nắm vững những phương diện biểu hiện nghệ thuật sử dụng ngôn từ trong tác phẩm văn xuôi : đặc điểm của ngôn ngữ kể chuyện, ngôn ngữ nhân vật (đối thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm).

- Nắm vững những phương tiện, những thủ pháp chủ yếu để tạo phong cách trong nghệ thuật sử dụng ngôn từ: tiếng địa phương, cách tạo giọng điệu kể chuyện.

- Nắm vững vai trò của nghệ thuật sử dụng ngôn từ đối với việc xây dựng tính cách nhân vật, biểu hiện hiện thực đời sống trong tác phẩm.

Sachbaitap.com