Soạn bài Nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) - Văn 9 tập 2 ngắn gọn

Gấp lại truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa”, lòng ta cứ xao xuyến, vấn vương trước vẻ đẹp của những con người, trước những tình cảm chân tình, nồng hậu trong một cuộc sống đầy tin yêu. .... ...... 

Những con người cần mẫn, nhiệt thành như anh thanh niên ấy thật đáng trân trọng, thật đáng tin yêu.

(Quỳnh Tâm)

Câu hỏi:

a)  Văn bản này nghị luận về vấn đề gì?  Hãy đặt nhan đề cho văn bản trên

b) Vấn đề nghị luận được người viết triển khi bằng những luận điểm nào? Tìm những câu văn thể hiện luận điểm của bài văn

c) Người viết đã làm như thế nào để khẳng định luận điểm? Nhận xét về những luận cứ được người viết đưa ra để làm sáng tỏ cho từng luận điểm.

Trả lời:

a. Vấn đề nghị luận của văn bản này : Vẻ đẹp của anh thanh niên làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu trong truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long.

Có thể đặt têm văn bản : Con người cống hiến thầm lặng đất Sa Pa.

b. Những luận điểm được triển khai :

  - Tấm lòng yêu đời, tinh thần trách nhiệm cao với công việc : Trước tiên, nhân vật anh thanh niên này đẹp ở tấm lòng yêu đời, yêu nghề, ...gian khổ của mình.

   - Lòng hiếu khách và sự chu đáo với mọi người : Nhưng anh thanh niên này thật đáng yêu ở nỗi “thèm người”... một cách chu đáo.

   - Sự khiêm tốn của anh thanh niên : Công việc vất vả, có những đóng góp quan trọng ... lại rất khiêm tốn.

c. Lập luận người viết : Các luận điểm được nêu ra rõ ràng, ngắn gọn ở đầu đoạn văn, các luận cứ, luận chứng được đưa ra sau đó được phân tích làm rõ luận điểm.

II - LUYỆN TẬP

Câu hỏi trang 63 SGK Văn 9 tập 2: Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi: Vấn đề nghị luận của đoạn văn là gì? Đoạn văn nêu ra ý kiến chính nào? Các ý kiến ấy giúp ta hiểu thêm gì về nhân vật Lão Hạc?

Từ việc miêu tả hoạt động của các nhân vật, Nam Cao đã gián tiếp đưa ra một tình thế lựa chọn đối với lão Hạc mà các dấu hiệu của nó đã được chuẩn bị ngay từ đầu. Đó là việc giải quyết cái sống và cái chết: sống liệu có giữ được mảnh vườn cho con mà vẫn có cái để mà ăn hay không (bán mất mảnh vườn sẽ là một trọng tội không thể tha thứ được của lão đối với người vợ đã khuất và đứa con đang ở xa); hay là chết thì sẽ giữ được mảnh vườn, lương tâm yên ổn? Nhưng nếu chết thì phải chết như thế nào, chuẩn bị cho nó ra sao?… Cuối cùng, lão Hạc lựa chọn cái chết. Đầu tiên lão để cho cậu vàng chết trước. Sau đó mới đến mình. Lão âm thầm chuẩn bị, dọn dẹp chu tất một con đường sạch sẽ để bước đến nhà mồ (nhờ ông giáo giữ vườn để khỏi ai tranh chiếm, nhòm ngó, gửi cầm 30 đồng bạc để cậy bà con lo liệu ma chay nếu mình có mệnh hệ gì). Lão đã chọn cái chết trong còn hơn phải sống khổ, sống nhục. Lão đã chết một cách cao ngạo và thảm khốc. Chỉ có bằng cách này lão mới khỏi phạm vào mảnh đất thiêng dành cho con mình, mới có thể chấm dứt kiếp sống lay lắt, héo úa. Cái chết của lão Hạc khiến ta đau đớn nhận ra một tình phụ tử thiêng liêng và thăm thẳm. Tội nghiệp cho lão, chắc hẳn lão nung nấu ý định chết từ lâu rồi, từ cái ngày đầu sang nói chuyện bán cậu vàng với ông giáo, rõ nhất là cái hôm lão sang gửi vườn và tiền. Chả thế mà câu chuyện của lão rề rà, vòng vo, nặng nhọc, nhức nhối một điều gì đó thật khó nói; tâm can lão bị đè nặng bởi ý định tự tử phải giấu. Lão đã làm tất cả những gì có thể làm được trước khi đi đến cái chết, tuy lặng lẽ, âm thầm mà thật dứt khoát, quyết liệt. Để bảo toàn nhân cách của mình, lão không có con đường nào khác là phải chủ động tìm đến cái chết. Lão Hạc đã dùng cái chết của mình để cấy cái sống cho đứa con trai đang đi phu đồn điền biền biệt. Đó là một lựa chọn tột cùng đau đớn cuả thân phận con người. ý nghĩa câu chuyện chủ yếu được phát sáng từ điểm then chốt này.

(Theo Văn Giá, Chiều sâu truyện “Lão Hạc”)

Trả lời:

 - Vấn đề nghị luận của đoạn văn : tình thế lựa chọn sống chết của lão Hạc.

   - Đoạn văn nêu lên các ý kiến chính xác :

       + Lão Hạc phải lựa chọn giữa sống và chết.

       + Lão Hạc đã chọn cái chết trong còn hơn sống khổ, sống nhục.

       + Cái chết của lão là gieo mầm cho cái sống của đứa con trai.

   - Nhân vật lão Hạc qua đoạn văn : phải chịu đựng nỗi đau thân phận của con người nghèo khổ nhưng trong sạch, lương thiện với tấm lòng hi sinh cao cả.

Sachbaitap.com