Soạn bài Ôn tập cuối học kì 1 Văn 9 Cánh Diều tập 1

Đọc hiểu văn bản

Câu 1 (trang 141 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Khi đọc các văn bản thơ trong sách Ngữ văn 9, tập một, em cần chú ý những gì (nội dung, nghệ thuật, bối cảnh ra đời,...)?

Phương pháp:  

Đọc kĩ phần kiến thức Ngữ văn

Lời giải:  

- Thi luật của các thể thơ

- Cách ngắt nhịp, gieo vần

- Đề tài, nội dung, bối cảnh ra đời

- Các yếu tố nghệ thuật được sử dụng

- Nhân vật trữ tình, bút pháp…

Câu 2 (trang 141 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Phân biệt thể loại truyện và truyện thơ Nôm trong sách Ngữ văn 9, tập một; nêu một số lưu ý về cách đọc mỗi thể loại.

Phương pháp:  

Đọc kĩ phần kiến thức Ngữ văn

Lời giải:  

- Truyện thơ Nôm là truyện kể bằng thơ viết bằng chữ Nôm

Lưu ý: cốt truyện theo motip Gặp gỡ - Lưu lạc - Đoàn tụ; nhân vật chia thành các tuyến đối lập

- Truyện là các tác phẩm tự sự văn xuôi

Lưu ý: cốt truyện, tình huống truyện độc đáo, tuyến nhân vật phức tạp…

Câu 3 (trang 141 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Đề tài và chủ đề chung của các văn bản thông tin trong sách Ngữ văn 9, tập một có gì đặc sắc? Nêu ý nghĩa của các văn bản này. Cần lưu ý những gì về cách đọc các văn bản thông tin?

Phương pháp:  

Đọc kĩ phần kiến thức Ngữ văn

Lời giải:  

Đề tài và chủ đề chung là đều nói đến những danh lam thắng cảnh nổi tiếng ở Việt Nam và thế giới với nét hùng vĩ, đồ sộ

Ý nghĩa: ca ngợi vẻ đẹp thiên nhiên ban tặng; cung cấp thông tin và lời mời gọi ghé thăm

Lưu ý: nhan đề, trình tự sắp xếp thông tin, cách phân loại các đối tượng

Câu 4 (trang 141 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Các văn bản nghị luận xã hội trong sách Ngữ văn 9, tập một có chung nội dung gì? Cần lưu ý những gì về cách đọc các văn bản này?

Phương pháp:  

Đọc kĩ phần kiến thức Ngữ văn

Lời giải:  

- Nội dung chung là đều hướng con người tới những vấn đề đáng quan tâm, mang tính thời sự và mong muốn con người thay đổi tốt đẹp hơn.

- Lưu ý: Chú ý luận đề, hệ thống luận điểm, lí lẽ, tìm ra các bằng chứng thuyết phục.

Câu 5 (trang 141 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Phân tích một số ví dụ cụ thể để thấy các văn bản trong sách Ngữ văn 9, tập một có nội dung gần gũi và thiết thực đối với đời sống hiện nay.

Phương pháp: 

Đọc kĩ các văn bản

Lời giải:  

Trong chủ đề Nghị luận xã hội, người biên soạn đã chọn lựa tác phẩm Bàn về đọc sách nhằm đưa ra những vấn đề mang tính thời sự, cấp thiết, nhất là trong thời đại mọi thứ vội vã như hiện tại thì đọc sách lại càng được coi là hành động cần thiết

Viết

Câu 6 (trang 142 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Các kiểu văn bản được luyện viết trong sách Ngữ văn 9, tập một gồm những kiểu văn bản nào? Những nội dung đọc hiểu có vai trò như thế nào với phần Viết

Phương pháp: 

Đọc kĩ phần kiến thức Ngữ văn

Lời giải:  

Các kiểu văn bản: tự sự, biểu cảm, nghị luận, thuyết minh, nhật dụng

Những nội dung đọc hiểu có vai trò là phần cung cấp tri thức nền, làm mẫu cho việc viết của học sinh

Câu 7 (trang 142 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Sách Ngữ văn 9, tập một hướng dẫn em rèn luyện những kĩ năng viết nào? Kĩ năng nào em thấy khó? Vì sao?

Phương pháp: 

Đọc kĩ phần kiến thức Ngữ văn

Lời giải:  

Kĩ năng:

+ viết văn bản theo 4 bước: chuẩn bị; tìm ý và lập dàn ý, viết, kiểm tra và chỉnh sửa

+ biểu cảm trực tiếp và biểu cảm gián tiếp

+ miêu tả và tự sự trong văn thuyết minh….

Kĩ năng thêm các thao tác khác trong trong dạng văn khá khó vì nó đòi hỏi cần có kiến thức và kinh nghiệm về nhiều dạng văn

Nói và nghe

Câu 8 (trang 142 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Những nội dung rèn luyện về kĩ năng nói và nghe trong sách Ngữ văn 9, tập một liên quan như thế nào với phần Đọc hiểu và Viết? Xác định kĩ năng trọng tâm (nói, nghe hay nói nghe tương tác) ở mỗi bài học.

Phương pháp: 

Đọc kĩ phần kiến thức Ngữ văn

Lời giải:  

- Mối quan hệ mật thiết, bổ sung cho nhau.

- Kĩ năng trọng tâm:

+ Kể một câu chuyện tưởng tượng.

+ Trình bày ý kiến về một sự việc có tính thời sự.

+ Thuyết minh về danh lam thắng cảnh.

+ Thảo luận, lắng nghe.

Tiếng Việt

Câu 9 (trang 142 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Những nội dung chính của phần tiếng Việt trong sách Ngữ văn 9, tập một là gì? Các nội dung này có mối quan hệ như thế nào với phần Đọc hiểu, Viết, Nói và nghe?

Phương pháp: 

Đọc kĩ phần kiến thức Ngữ văn

Lời giải:  

Nội dung chính:

+ Từ ngữ

+ Ngữ pháp: cấu trúc, câu đơn, câu ghép, câu đặc biệt, rút gọn…

+ Hoạt động giao tiếp: biện pháp tu từ, cách dẫn trực tiếp và gián tiếp….

+ Sự phát triển của ngôn ngữ

Mối quan hệ bổ sung, tác động qua lại lẫn nhau

Câu 10 (trang 142 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Phân tích tác dụng của các kiểu câu, từ ngữ, biện pháp tu từ,... trong một văn bản văn học tự chọn.

Phương pháp: 

Đọc kĩ phần kiến thức Ngữ văn

Lời giải:  

Văn bản Làng:

-  Sử dụng nhiều kiểu câu: câu đơn, câu ghép, câu rút gọn và câu đặc biệt

=> Tạo nên sự đa dạng trong lời văn

- Từ ngữ mang đậm tính khẩu ngữ

=> Tạo sự gần gũi với người nông dân

- Các biện pháp tu từ: điệp ngữ, câu hỏi tu từ, liệt kê,…

=> Sự hấp dẫn

- Ngôn ngữ độc thoại và độc thoại nội tâm

=> Tạo ra chiều sâu tâm trạng cho nhân vật

Sachbaitap.com