Câu 1 trang 89 - Văn 9 Tập 2
Câu hỏi:
Lập Bảng thống kê các tác phẩm thơ ca hiện đại Việt Nam đã học trong chương trình ngữ văn 9
Trả lời:
STT |
Tên bài thơ |
Tác giả |
Năm sáng tác |
Thể thơ |
Tóm tắt nội dung |
Đặc sắc nghệ thuật |
1 |
Đồng chí |
Chính Hữu |
1948 |
Tự do |
Tình đồng chí cùa những người lính dựa trên cơ sở cùng cảnh ngộ và lí tưởng chiến đấu được thể hiện tự nhiên, bình dị mà sâu sắc góp phần tạo nên sức mạnh và vẻ đẹp tinh thần của anh bộ đội cu Hồ |
Chi tiết, hình ảnh, ngôn từ giản dị, chân thực, cô đọng, giàu sức biểu cảm. |
2 |
Bài thơ về tiểu đội xe không kính |
Phạm Tiến Duật |
1969 |
Tự do |
Qua hình ảnh độc đáo xe không kính, khắc họa nêu bật hình ảnh của những người lính lái xe Trường Sơn thời chống Mĩ hiên ngang, dũng cảm và ý chí chiến đáu giải phóng miền Nam |
Chất liệu hiện thực sinh động hình ảnh thơ độc đáo, giọng điệu thơ khỏe khoắn, giàu tính khẩu ngữ. |
3 |
Đoàn thuyền đánh cá |
Huy Cận
|
1958 |
Bảy chữ |
Những bức tranh đẹp rực rỡ, hoành tráng về thiên nhiên vũ trụ và người lao động trên biển theo hành trình ra khơi của đoàn thuyền, thể hiện cảm xúc về thiên nhiên và lao động, niềm vui trong cuộc sông mới. |
Nhiều hình ảnh đẹp hoành tráng được sáng tạo bằng liên tưởng và tưởng tượng, âm hưởng lạc quan, khỏe khoắn. |
4 |
Bếp lửa |
Bằng Việt |
1963 |
Kết hợp giữa bảy chữ và tám chữ |
Những kỉ niệm về bà và tình bà cháu đầy xúc động cho thấy lòng yêu kính của cháu đối với bà, đốì với gia đình, và đất nước. |
Kết hợp miêu tả, bình luận và biểu cảm, sáng tạo hình ảnh bếp lửa gắn với hình ảnh người bà. |
5 |
Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ |
Nguyễn Khoa Điềm |
1971 |
Chủ yếu là tám chữ
|
Thể hiện tình yêu thương con của người mẹ dân tộc Tà Ôi gắn liền với lòng yêu nước, tinh thần chiến đâu và khát vọng về tương lai. |
Khai thác ảm điệu lời ru trìu mến, ngọt ngào. |
6 |
Ánh trăng |
Nguyễn Duy |
1978 |
Năm chữ |
Từ hình ảnh vầng trăng trong thành phố gợi lại quá khứ chiến đấu gian khổ của người lính gắn với thiên nniên đất nước bình dị, nhắc nhở thái độ sống tình nghĩa, thủy chung |
Hình ảnh mộc mạc mà giàu ý nghĩa biểu tượng, giọng điệu chân thành, nhỏ nhẹ mà sâu lắng |
7 |
Con cò
|
Chế Lan Viên |
1962 |
Tự do
|
Từ hình tượng con cò trong những lời hát ru, ngợi ca tình mẹ và ý nghĩa của lời ru đối với đời sống của mỗi con người. |
Vận dụng sáng tạo hình ảnh và giọng điệu lời ru của ca dao |
8 |
Mùa xuân nho nhỏ
|
Thanh Hải |
1980 |
Năm chữ |
Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên và đất nước, thể hiện ước nguyện chân thành góp mùa xuân nho nhỏ của mình vào cuộc đời chung. |
Nhạc điệu trong sáng, tha thiết gắn với dân ca, hình ảnh đẹp, giản dị, ' những so sánh ẩn dụ sáng tạo. |
9 |
Viếng lăng Bác |
Viễn Phương |
1976 |
Tám chữ |
Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên và đất nước, thể hiện ước nguyện chân thành góp mùa xuân nho nhỏ của mình vào cuộc đời chung. |
Nhạc điệu trong sáng, tha thiết gắn với dân ca, hình ảnh đẹp, giản dị, ' những so sánh ẩn dụ sáng tạo. |
10 |
Sang thu |
Hữu Thỉnh |
1075 |
Mười chữ |
Biến chuyển của đất trời lúc giao mùa từ hạ vào thu qua sự cảm nhận tinh tế cùa nhà thơ. |
Hình ảnh thiên nhiên được gợi tả bằng nhiều cảm giác tinh tế, nhạy bén, ngôn từ chính xác, gợi cảm |
11 |
Nói với con |
Y Phương |
Sau 1975 |
Tự do |
Bằng lời trò chuyên với con, thể hiện niềm tự hào về quê hương và đạo lí sông của dán tộc. |
Cách nói giàu hình ảnh cụ thể, gợi cảm và gợi ý nghĩa sâu xa. |
Câu 2 trang 89 - Văn 9 Tập 2
Câu hỏi:
Các tác phẩm thống kê ghi trên đều là thơ Việt Nam từ sau Cách mạng tháng Tám 1945. E hãy ghi lại tên bài thơ theo từng giai đoạn dưới đây:
a.Giai đoạn kháng chiến chống Pháp(1945-1954)
b.Giai đoạn hòa bình ở miền Bắc sau cuộc kháng chiến chống Pháp( 1954-1964)
c. Giai đoạn kháng chiến chống Mĩ ( 1964- 1975)
d. Giai đoạn từ sau năm 1975
Các tác phẩm trên thể hiện như thế nào về cuộc sống của đất nước và tư tưởng tình cảm của con người?
Trả lời:
Sắp xếp các tác phẩm :
- 1945 – 1954 : Đồng chí.
- 1955 – 1964 : Đoàn thuyền đánh cá, Bếp lửa, Con cò.
- 1965 – 1975 : Bài thơ về tiểu đội xe không kính, Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ.
- Sau 1975 : Ánh trăng, Mùa xuân nho nhỏ, Viếng lăng Bác, Nói với con, Sang thu.
- Các tác phẩm tái hiện cuộc sống đất nước và tư tưởng tình cảm con người :
+ Đất nước và con người trong hai cuộc kháng chiến nhiều gian khổ, hi sinh nhưng rất anh hùng ; Công cuộc lao động, tinh thần xây dựng đất nước sau cách mạng.
+ Tình yêu nước, tình quê hương ; Tình đồng chí, gắn bó cách mạng, lòng kính yêu Bác Hồ ; Những tình cảm gần gũi và bền chặt của con người : tình mẹ con, bà cháu, tình cha con trong sự thống nhất với những tình cảm chung rộng lớn.
Câu 3 trang 90 - Văn 9 Tập 2
Câu hỏi:
Nhận xét về những điểm chung và nét riêng trong nội dung và cách biểu hiện tình mẹ con trong một số bài thơ: Khúc hát ru những em bé trên lưng mẹ, Con cò, Mây và sóng
Trả lời:
- Điểm chung: ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt.
- Điểm riêng:
+ Khúc hát ru...: Thống nhất yêu con với chí cách mạng của bà mẹ dân tộc.
+ Con cò: Khai thác từ hình tượng con cò trong ca dao hát ru để ca ngợi tình mẹ.
+ Mây và sóng (Ta-go): hoá thân vào lời trò chuyện hồn nhiên ngây thơ của em bé với mẹ, lấy hình ảnh thiên nhiên giàu ý biểu tượng.
Câu 4 trang 90 - Văn 9 Tập 2
Câu hỏi:
Nhận xét về hình ảnh người lính và tình đồng đội của họ trong bài thơ: Đồng chí, Bài thơ về tiểu đội xe không kính, ánh trăng
Trả lời:
Hình ảnh người lính và tình đồng đội:
- Đồng chí: người lính cách mạng đầu kháng chiến chống Pháp, xuất thân nông dân, chung chí hướng với tình đồng đội cao đẹp vượt qua gian khó.
- Bài thơ về tiểu đội xe không kính: người lính lái xe, thế hệ trẻ thời chống Mĩ, dũng cảm, lạc quan, đầy ý chí.
- Ánh trăng: người lính đã đi qua cuộc chiến khốc liệt, từng gắn bó với thiên nhiên, gợi lại kỉ niệm để nhắc nhở đạo lí sống tình nghĩa, thủy chung.
Câu 5 trang 90 - Văn 9 Tập 2
Câu hỏi:
Nhận xét bút pháp xây dựng hình ảnh thơ trong các bài thơ trong bài: Đoàn thuyền đánh cá, ánh trăng, mùa xuân nho nhỏ, con cò
Trả lời:
Bút pháp xây dựng hình ảnh thơ :
- Đoàn thuyền đánh cá : lãng mạn tượng trưng là chủ yếu, nhiều liên tưởng mới mẻ.
- Ánh trăng : Lời thơ như lời tâm sự, chân thành rung động, bút pháp gợi tả không đi vào chi tiết mà hướng tới khái quát.
- Mùa xuân nho nhỏ : hình tượng đẹp, giàu nhạc điệu, bộc lộ cái “tôi”.
- Con cò : bút pháp tượng trưng chủ yếu, vận dụng lời ru và hình ảnh con cò ca dao.
Câu 6 trang 90 - Văn 9 Tập 2
Câu hỏi:
Phân tích một khổ thơ mà em thích trong các bài thơ e đã học
Trả lời:
Phân tích một khổ thơ bất kì :
Đoạn văn tham khảo (khổ thơ cuối bài Sang thu) :
Khổ thơ cuối bài Sang thu, hình ảnh mùa thu đậm nét hơn, nhà thơ cảm nhận bằng kinh nghiệm và suy tư sâu lắng chứ không phải bằng cảm nhận trực tiếp như hai khổ thơ đầu :
Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi
Vẫn là nắng mưa sấm chớp như mùa hạ nhưng mức độ lại khác nhau, mức độ giảm dần, nhạt dần. Hai dòng thơ cuối bài là một hình ảnh đẹp, sấm là âm thanh của những cơn mưa giông thường có ở mùa hạ, không còn bất ngờ làm người ta giật mình nữa. Hình ảnh sấm cũng mang ý nghĩa ẩn dụ, chỉ sự bất thường trong cuộc đời, những khó khăn trắc trở mà chúng ta gặp phải trong cuộc sống. Mùa thu đã bắt đầu nhuốm buồn những hàng cây nhìn đã đứng tuổi, từ hình ảnh thực của thiên nhiên, tác giả đã gợi ý nghĩa sâu xa hơn hàng cây đứng tuổi - chỉ những con người từng trải, những con người ấy sẽ vững vàng hơn trước khó khăn, giông bão của cuộc đời.
Sachbaitap.com
Bài viết liên quan
Các bài khác cùng chuyên mục