Soạn bài Thực hành đọc hiểu Tôi yêu em SGK Ngữ văn 11 tập 1 Cánh diều

Nội dung chính

Bài thơ thể hiện tình yêu chân thành, đằm thắm đơn phương nhưng trong sáng và cao thượng của nhân vật trữ tình. Đó là một tình yêu chân chính, giàu lòng vị tha và đức hi sinh luôn mong muốn cho người mình yêu những gì tốt đẹp nhất.

* Trước khi đọc 

Câu 1 (trang 20, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Đọc các chú thích để thấy được ý thơ trong nguyên tác so với lời thơ dịch.

Phương pháp:

Đọc bài thơ và đọc phần chú thích phía cuối trang để so sánh.

Trả lời: 

- Ý thơ trong nguyên tác có phần hơi xa cách, tự ti hơn so với lời thơ dịch.

+ Nguyên tác: 

Tôi yêu em tình yêu vẫn, có lẽ

Chưa tắt hẳn trong lòng tôi

…

Cầu trời cho em được người khác (cũng) yêu (chân thành, dịu dàng) như thế.

+ Dịch thơ (Bản dịch của Thúy Toàn)

Tôi yêu em đến nay chừng có thể

Ngọn lửa tình chưa hẳn đã tàn phai;
…
Cầu cho em được người tình như tôi đã yêu em. 

Câu 2 (trang 20, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Tìm hiểu thêm thông tin về tác giả A-lếch-xan-đrơ Xéc-ghê-ê-vích Pu-skin (Aleksandr Sergeyevich Pushkin), bài thơ Tôi yêu em, lưu ý một số điểm chính về cuộc đời, sự nghiệp văn học của tác giả, về hoàn cảnh ra đời của bài thơ giúp cho việc đọc hiểu văn bản tác phẩm.

Phương pháp: 

Tìm kiếm trên internet về thông tin tác giả Pu-skin và bài thơ Tôi yêu em: cuộc đời, sự nghiệp văn học, hoàn cảnh ra đời.

Trả lời: 

- Tác giả A-lếch-xan-đrơ Xéc-ghê-ê-vích Pu-skin (1799 - 1837):

+ Ông sinh ra và lớn lên trong thời đại cả nước Nga đang bị đè nặng bởi ách thống trị của chế độ nông nô chuyên chế, xuất thân trong một gia đình quý tộc mê thơ và biết làm thơ từ thuở học sinh.

+ Ông là nhà thơ mở đầu, đặt nền móng cho văn học hiện thực Nga thế kỉ XIX.

+ Pu-skin có đóng góp trên nhiều mặt, nhiều thể loại, nhưng cống hiến vĩ đại nhất của ông vẫn là Thơ trữ tình với hơn 800 bài thơ và 13 bản trường ca bất hủ. Thơ của Puskin thể hiện tâm hồn khao khát tự do và tình yêu của nhân dân Nga ð Chính vì thế mà Bielinxki đã nhận định Puskin là “bộ bách khoa toàn thư của hiện thực đời sống Nga nửa đầu thế kỉ XIX”.

- Bài thơ Tôi yêu em: là một trong những bài thơ tình nổi tiếng của Pu-skin, được khơi nguồn từ mối tình của nhà thơ với A.Ô-lê-nhi-na, người mà mùa hè năm 1829 Pu-skin cầu hôn nhưng không được chấp nhận. 

* Trong khi đọc  

Câu 1 (trang 20, SGK Ngữ Văn 11, tập một): 

Lời giãi bày thể hiện tình cảm, tâm trạng gì của nhân vật trữ tình?

Phương pháp: 

Đọc khổ một, chú ý những tâm trạng, tình cảm.

Trả lời: 

Tôi yêu em đến nay chừng có thể

Ngọn lửa tình chưa hẳn đã tàn phai

+ Thể hiện tình yêu mãnh liệt vẫn còn vấn vương, vẫn còn khao khát.

Nhưng không để em bận lòng thêm nữa

Hay hồn em phải gợn sóng u hoài.

+ Tình cảm của nhân vật trữ tình dành cho cô gái đã quá rõ, thế nhưng chàng trai ấy lại không muốn làm khó thêm nữa vì đây chỉ là mối tình đơn phương. Đó là sự cảm thông và vị tha trong thứ tình cảm cao đẹp của lứa đôi. 

→ Lời từ giã đầy ắp tình yêu nồng cháy, thấm đượm nỗi buồn của tình cảm vô vọng. 

Câu 2 (trang 20, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Chú ý biện pháp lặp cấu trúc và hai dòng thơ kết.

Phương pháp: 

Đọc khổ hai tìm ra biện pháp lặp cấu trúc kết hợp với ý thơ trong hai dòng thơ kết.

Trả lời: 

- Điệp cấu trúc “tôi yêu em”: thể hiện sự tuôn trào của cảm xúc muốn bộc bạch cho hết sự chân thành, đằm thắm của tình yêu tôi dành cho em, tình yêu ấy không bao giờ lụi tắt mặc dù vì người yêu tác giả sẵn sàng rút lui.

- Hai dòng thơ kết: lời giã biệt cho mối tình không thành nhưng vẫn tràn ngập yêu thương, không một chút hận thù mà chứa chan lời cầu mong đầy tính nhân văn. 

* Sau khi đọc 

Câu 1 (trang 21, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Nhân vật trữ tình trong bài thơ là ai? Dựa vào yếu tố nào để em xác định điều đó?