Soạn bài Trong lời mẹ hát trang 13 SGK Ngữ văn 8 tập 1 Chân trời sáng tạo

* Chuẩn bị đọc

Câu hỏi trang 13 SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo Tập 1: 

Chia sẻ với các bạn một bài thơ hoặc câu ca dao mà em yêu thích về người mẹ.

Phương pháp: 

Vận dụng kiến thức về thơ, câu ca dao

Huy động kiến thức các bài thơ, các câu ca dao có nội dung viết về mẹ.

Lời giải:

- Câu ca dao mà em yêu thích về người mẹ là:

+

Đố ai đếm được lá rừng

Đố ai đếm được mấy tầng trời cao

Đố ai đếm được vì sao

Đố ai đếm được công lao mẹ già.

+

Ai rằng công mẹ như non

Thật ra công mẹ lại còn lớn hơn

* Trải nghiệm cùng văn bản

Câu hỏi 1 (trang 13 SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo Tập 1): Khổ thơ này gợi cho em nhớ đến những câu hát ru nào?

Phương pháp: 

Nhớ những câu hát ru đã từng được nghe

Lời giải:

Khổ thơ này gợi cho em nhớ đến những câu hát ru sau:

- Chú Cuội ngồi gốc cây đa,

Để trâu ăn lúa gọi cha ời ời

Cha còn cắt cỏ trên trời

Mẹ còn cưỡi ngựa đi mời quan viên

- Cái cò cái vạc cái nông

Sao mày dẵm lúa nhà ông hỡi cò

không không, tôi đứng trên bờ

Mẹ con cái diệc đổ thừa cho tôi

à ơi...

Câu hỏi 2 (trang 14 SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo Tập 1): Điều mà con “nghe” được trong lời mẹ hát ở khổ thơ này có gì khác biệt so với bảy khổ thơ trước đó?

Phương pháp: 

Vận dụng tri thức đọc

Phân tích ngôn từ tác giả sử dụng để hiểu nội dung

Lời giải:

- Bảy khổ trước nói về công lao to lớn và sự hi sinh thầm lặng của người mẹ dành cho con còn khổ thơ cuối thể hiện sự biết ơn và tình thương của người con dành cho mẹ.

* Suy ngẫm và phản hồi

Nội dung chính: Bài thơ bộc lộ niềm xót xa và lòng biết ơn của người con trước những hi sinh thầm lặng của người mẹ.

Câu 1 (trang 14 SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo Tập 1): Xác định thể thơ của bài Trong lời mẹ hát.

Phương pháp: 

Vận dụng kiến thức đã được học về các thể thơ

Lời giải:

- Bài thơ được viết theo thể thơ: 6 chữ.

Câu 2 (trang 14 SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo Tập 1): Vẽ sơ đồ bố cục của bài thơ. Nét độc đáo của cách bố cục ấy là gì?

Phương pháp: 

Áp dụng phương pháp đọc để hiểu nội dung của văn bản

Lời giải:

Bố cục của bài thơ:

Câu 3 (trang 14 SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo Tập 1): Chỉ ra nét đặc sắc trong các hình ảnh Chòng chành nhịp võng ca dao và Vầng trăng mẹ thời con gái,/ Vẫn còn thơm ngát hương cau.

Phương pháp: 

Vận dụng kĩ năng đọc hiểu

Lời giải:

- Chòng chành nhịp võng ca dao:

+ “chòng chành” ẩn dụ “khó khăn, vất vả của mẹ”

→ Dù có bộn bề lo toan vất vả, mẹ vẫn chịu đựng nuôi con khôn lớn, dành cho con những điều tốt nhất, muốn con được nhìn ngắm những vẻ đẹp tuyệt vời nhất của đất nước, của cuộc đời.

+ Đảo tính từ “chòng chành” lên đầu câu.

→ Nhấn mạnh lời ru của mẹ đi cùng năm tháng, gắn liền với vẻ đẹp của đất nước.

- Vầng trăng mẹ thời con gái/ Vẫn còn thơm ngát hương cau: “mẹ thời con gái” ẩn dụ cho “quãng thời gian trước đây”.

Câu 4 (trang 14 SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo Tập 1): Em hình dung như thế nào về hình ảnh người mẹ được miêu tả từ khổ thơ thứ ba đến khổ thơ thứ bảy?

Phương pháp: 

Vận dụng kĩ năng đọc hiểu

Lời giải:

Hình ảnh mẹ được tác giả khắc họa khiến cho ai đọc cũng không khỏi ngậm ngùi. Mẹ trong văn bản cũng giống như tất cả nhưng bà mẹ ngoài đời thực luôn yêu thương con vô bờ bến, nâng niu, chắt chiu, dành dụm để cho con có một cuộc sống đầy đủ nhất, hi sinh tất cả vì con, mong con lớn khôn nên người

Câu 5 (trang 14 SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo Tập 1): Vần trong bài thơ là vần cách hay vần liền? Dựa vào đâu để xác định như vậy?

Phương pháp: 

Vận dụng kiến thức đã được học về cách gieo vần

Lời giải:

Vần trong bài thơ là vần cách vì tiếng cuối ở hai dòng thơ cách nhau vần với nhau. Ví dụ: ngào – dao, xanh – chanh,…

Câu 6 (trang 15 SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo Tập 1): Nêu cảm hứng chủ đạo của bài thơ và cho biết tác dụng của vần, nhịp, cách sử dụng hình ảnh trong việc thể hiện cảm hứng đó.

Phương pháp: 

Vận dụng phương pháp đọc hiểu

Lời giải:

Mẹ đem đến cho con cả “cuộc đời” trong lời hát, mẹ chắp cho con “đôi cánh” để lớn lên con sẽ bay xa. Những cảm xúc, suy nghĩ của tác giả về người mẹ thật đẹp đẽ biết bao ! Nhờ tiếng hát của mẹ mà con hiểu cuộc đời, đặc biệt là hiểu được sự vất vả và tình yêu thương mà mẹ dành cho con.

Cách nói ý vị đó cho thấy tấm lòng biết ơn sâu nặng mà tác giả gửi gắm, để từ đó tác giả hướng đến một lối sống tốt đẹp, vị tha: Lời ru chắp con cánh/ Lớn rồi con sẽ bay xa. Lời hứa hẹn đó như trở thành phương châm sống của tác giả luôn hướng về tương lai với niềm hưng phấn ngọt ngào.

Tác gia sử dụng vần cách; nhịp 2/4, 3/3; hình ảnh đa dạng, gần gũi, bình dị giúp truyền tải tư tưởng, cảm xúc của nhà thơ, thể hiện tình yêu thương, sự biết ơn đối với mẹ

Câu 7 (trang 15 SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo Tập 1): Theo em, nhan đề Trong lời mẹ hát có vai trò như thế nào trong việc thể hiện chủ đề của bài thơ?

Phương pháp: 

Vận dụng kĩ năng đọc hiểu

Lời giải:

- Nhan đề Trong lời mẹ hát có vai trò quan trọng trong việc thể hiện chủ đề của bài thơ: nó lột tả rõ nét, chân thực tình yêu thương của người mẹ dành cho con, gói gọn tất cả trong tiếng hát.

Câu 8 (trang 15 SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo Tập 1): Cách thể hiện hình ảnh người mẹ trong bài thơ này có gì khác với cách thể hiện hình ảnh người mẹ trong bài thơ khác mà em biết?

Phương pháp: 

Vận dụng kĩ năng phân tích

Lời giải:

Văn bản “Trong lời mẹ hát” tác giả gửi gắm sự yêu thương và biết ơn mẹ bằng cách sử dụng những hình ảnh bình dị, thân thương, mộc mạc và đặc biệt sử dụng lời ru, tác giả không trực tiếp nói ra nhưng từng câu, từng hình ảnh lại thể hiện rõ điều đó, điều này vừa cho thấy sự tinh tế của nhà thơ vừa thấy được cái tài của Trương Nam Hương.

Sachbaitap.com