Soạn bài Viên tướng trẻ và con ngựa trắng SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo tập 2

Câu hỏi trang 78, SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo tập 2 

Trong Đại Nam quốc sử diễn ca có hai câu lục bát ca ngợi một nhân vật lịch sử thời nhà Trần:

… tuổi trẻ chỉ cao

Cờ đề sáu chữ quyết vào lập công.

Em biết nhân vật ấy là ai, có công trạng gì mà được tôn vinh như vậy hay không? Hãy chia sẻ với các bạn trong lớp.

Phương pháp: 

Vận dụng kiến thức thực tế

Lời giải: 

- Nhân vật đó là Trần Quốc Toản. 

- Trần Quốc Toản (1267- 1285) thuộc dòng dõi vua Trần. Cha mất sớm, ông ở với mẹ và được chú là Chiêu Thành Vương dạy dỗ chu đáo. Ngay từ nhỏ, ông đã bộc lộ năng khiếu võ nghệ và lòng quả cảm hơn người, rất ham đọc sách quân sự và có chí lớn. Ông được phong tước Hoài Văn Hầu khi mới 15 tuổi.

- Năm 1282, vua Trần Nhân Tông tổ chức Hội nghị quân sự cấp cao gồm các Vương hầu và tướng lĩnh tại bến Bình Than để bàn kế sách chống giặc Mông - Nguyên. Vì còn ít tuổi nên Trần Quốc Toản không được tham dự Trần Quốc Toản vì hổ thẹn, uất ức đã bóp nát quả cam trong tay lúc nào không biết. Không nản lòng, ông đã tập hợp những người thân thuộc và trai tráng trong vùng thành đạo quân hơn 1000 người tự sắm sửa vũ khí, chiến thuyền và cùng nhau ngày đêm luyện võ, tập trận chờ thời cơ đánh giặc. Đội quân trẻ tuổi của Trần Quốc Toản giương cao lá cờ thêu sáu chữ vàng “Phá cường địch, báo hoàng ân” (phá giặc mạnh, đền ơn vua). 

* Trải nghiệm cùng văn bản

Câu 1 trang 79, SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo tập 2 

Hình dung: Em hình dung thế nào về đoàn quân của Hoài Văn?

Lời giải: 

- Là đoàn quân hùng mạnh, chiến đấu vì chính nghĩa nên được bà con vô cùng quý mến.

Câu 2 trang 79, SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo tập 2 

 Tóm tắt: Theo dõi và tóm tắt trận đánh của liên quân Hoài Văn – Thế Lộc.

Lời giải: 

-Tóm tắt trận đánh của liên quân Hoài Văn – Thế Lộc: Đây là trận đánh cho thấy tài trí hơn người của Trần Quốc Toản, tính cách cương trực, mạnh mẽ, thẳng thắn đã kết nghĩa thêm được người tài là Thế Lộc. Dù tương quan lực lượng giữa ta và địch khá lớn nhưng nhờ sự chỉ huy, kế sách tài tình mà bọn giặc đã bị mắc mưu, dẫn đến thất bại thảm hại. 

Câu 3 trang 82, SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo tập 2 

 Theo dõi: Từ Chương XI đến chương XII-XIII, tuyến truyện có gì thay đổi?

Lời giải: 

-Từ chương XI đến chương XII -XIII, tuyến truyện thay đổi sang gia đoạn truyện mới, kết thúc trận đánh của Thế Lộc và Hoài Văn tuyến truyện chuyển sang câu chuyện của Chiêu Vương Thành đi đánh đuổi Chiêu Quốc Vương Trần Ích Tắc kẻ đầu hàng quân Nguyên. 

Câu 4 trang 82, SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo tập 2 

 Dự đoán: Đội quân nào sẽ tiếp viện cho Chiêu Thành Vương?

Lời giải: 

-Đội quân sẽ tiếp viện cho Chiêu Thành Vương là đội quân của Hoài Văn Hầu.

Câu 5 trang 84, SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo tập 2 

 Suy luận: Em hiểu thêm điều gì về nhân vật Hoài Văn qua câu nói này?

Lời giải: 

-Là người tuổi trẻ tài cao, tuổi trẻ nhưng dũng cảm, mưu trí, khiến cho những người dù dặn dày sương gió cũng phải bất ngờ.

* Suy ngẫm và phản hồi

Nội dung chính: Viên tướng trẻ và con ngựa trắng trích từ tập truyện Lá cờ thêu sáu chữ vàng của Nguyễn Huy Tưởng, kể về anh hùng Trần Quốc Toản, còn nhỏ nhưng đã có ý chí đánh đuổi quân xâm lược, dành chủ quyền về cho đất nước. Nhưng vì còn quá nhỏ lại thêm cha mất sớm nên bị cho ra rìa và không được tham gia đánh đuổi quân Nguyên Mông cùng vua quan nhà Trần.

Câu 1 trang 84, SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo tập 2 

Tóm tắt các sự kiện trong văn bản trên và cho biết các sự kiện được kể theo mấy tuyến. Đó là những tuyến nào?

Phương pháp: 

Vận dụng kĩ năng đọc hiểu

Lời giải: 

Các sự kiện  trong văn bản được kể theo hai tuyến:

- Tuyến 1:

+ Nhìn thấy quân giặc đang lọt thỏm vào thế trận của mình với những bao tên lắc lư trên vai khiến Hoài Văn Hầu thấy phấn khích.

+ Quân giặc tiến vào giữa cánh đồng, hàng nghìn mũi tên phóng xuống đám giặc khiến chúng tranh nhau chạy, phần lớn thương vong, những tên may mắn sống sót cũng bị các chiến sĩ đuổi đến vung con dao to chém giết. Quân giặc dưới sự chỉ dẫn của viên tướng chạy thục mạng ra khỏi cánh đồng không cả ngoảnh đầu lại. Hoài Văn chỉ tay vào mặt viên tướng: Bại trận, đến nước này, chúng bay còn muốn chống lại uy trời đó sao? Hãy bỏ giáo qùy hàng, thì còn được toàn tính mạng.

- Tuyến 2

Chiêu Vương Thành bị quân giặc bao vây khó đường chạy thoát trên đường đi đuổi Trần Ích Tắc - kẻ đã đầu hàng giặc Nguyên nhưng được Hoài Văn đã tới cứu. 

Câu 2 trang 84, SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo tập 2 

Xác định nội dung bao quát của văn bản và cho biết những dấu hiệu nào giúp em nhận biết văn bản trên thuộc thể loại truyện lịch sử.

Phương pháp: 

Vận dụng tri thức đọc hiểu

Lời giải:

- Nội dung bao quát của văn bản là: Câu chuyện về anh hùng của đất nước Hoài Văn Hầu chính trực và căm ghét những người phản quốc đầu hàng theo giặc, tài giỏi, thông minh.

- Những dấu hiệu giúp em nhận biết văn bản trên thuộc thể loại truyện lịch sử là vì trong truyện có dấu mốc thời gian và các sự kiện trong quá khứ về các trận đánh.

Câu 3 trang 84, SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo tập 2 

Nêu những nét tính cách nổi bật của nhân vật Hoài Văn Hầu. 

Phương pháp: 

Vận dụng kĩ năng đọc hiểu

Lời giải: 

Những nét tính cách nổi bật của nhân vật Hoài Văn Hầu là mưu trí, can trường, hiên ngang, yêu nước, căm ghét quân giặc, sẵn sàng hy sinh bản thân mình để bảo vệ đất nước. 

Câu 4 trang 84, SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo tập 2 

Theo em, sự xuất hiện của các nhân vật như Thế Lộc, Chiêu Thành Vương có tác dụng gì trong việc thể hiện tính cách của nhân vật Hoài Văn Hầu?

Phương pháp: 

Vận dụng kĩ năng đọc hiểu

Lời giải: 

- Sự xuất hiện của nhân vật Thế Lộc làm nổi bật nét tính cách: biết cách phối hợp với đồng đội để phát huy mưu lược, trí dũng của đôi bên, sự xuất hiện của Chiêu Thành Vương làm nổi bật nét tính cách sống có tình nghĩa, biết ứng xử theo phép tắc của triều đình ở Hoài Văn Hầu. Sự xuất hiện của cả hai nhân vật đó cũng góp phần cho thấy Hoài Văn Hầu là người tuổi nhỏ chí lớn, tài cao, dũng mãnh, tự tin; giàu lòng yêu nước, căm thù quân xâm lược, khát khao lập chiến công “phá cường địch báo hoàng ân” ...