Soạn bài Củng cố, mở rộng trang 37 - Văn 10 KNTT

Câu 1. 

Ba truyện kể Thần Trụ Trời, Thần Sét, Thần Gió giúp bạn hiểu được gì về đặc điểm nội dung và nghệ thuật của truyện thần thọai?

Phương pháp:

Xem lại đặc điểm truyện thần thoại đã học

Trả lời:

- Nội dung: lí giải những hiện tượng tự nhiên và đời sống xã hội, thể hiện niềm tin của con người cổ sơ cũng như những khát vọng tinh thần có ý nghĩa lâu dài của nhân loại. 

- Nghệ thuật

+ Cốt truyện đơn tuyến, tập trung vào một nhân vật hoặc một tổ hợp nhiều cốt truyện đơn

+ Nhân vật thường là các vị thần hoặc những con người có nguồn gốc thần linh, có năng lực siêu nhiên với hình dạng khổng lồ, sức mạnh phi thường 

+ Thời gian phiếm chỉ, mang tính ước lệ và không gian vũ trụ với nhiều cõi khác nhau

+ Lối tư duy hồn nhiên, chất phác, trí tưởng tượng bay bổng, lãng mạn

Câu 2. 

Vẽ sơ đồ hoặc bảng tổng hợp về các văn bản đã học theo gợi ý sau.

Phương pháp:

Xem lại ba văn bản đã học.

Trả lời:

Câu 3. 

Tìm đọc một số truyện thần thoại Việt Nam và thế giới. Chọn một tác phẩm mà bạn yêu thích để chỉ ra các yếu tố đặc trưng của truyện thần thoại: cốt truyện, thời gian, không gian, nhân vật, lời kể,…

Phương pháp:

- Đọc một số tác phẩm thần thoại

- Chú ý tới các yếu tố được nhắc đến trong văn bản

Trả lời:

* Một số truyện thần thoại như: 

- Về nguồn gốc vũ trụ và các hiện tượng tự nhiên: Thần trụ trời, Ông Trời, Nữ thần Mặt Trăng, Thần Mặt trời, Thần Mưa...

- Về nguồn gốc các loài động thực vật: Cuộc tu bổ các giống vật, Thần Lúa...

- Về nguồn gốc con người và nguồn gốc các dân tộc ở Việt Nam: Ông Trời, Thần Nông, Mười hai bà mụ, Nữ Oa-Tứ Tượng, Lạc Long Quân-Âu Cơ...

- Về các anh hùng thời khuyết sử, các anh hùng văn hóa, tổ sư các nghề: Sơn Tinh-Thuỷ Tinh, Nữ thần nghề mộc, Thạch Sanh, Thánh Gióng...

- Thần thoại Việt bị truyền thuyết hóa: Truyền thuyết vua Hùng...

- Thần thoại còn biến tướng trong Phật thoại, Tiên thoại, truyện cổ tích, truyện ngụ ngôn và cả truyện cười: Cóc kiện Trời, Chử Đồng Tử... hoặc mang dấu ấn của xã hội nguyên thủy như Trầu Cau, Hòn Vọng Phu, Sao Hôm Sao Mai...

Câu 4. 

Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) phân tích một chi tiết tiêu biểu trong tác phẩm Chuyện chức phán sự đền Tản Viên (Nguyễn Dữ) hoặc Chữ người tử tù (Nguyễn Tuân).

Phương pháp:

Chọn một trong hai văn bản, suy nghĩ về tình huống truyện được tác giả xây dựng và, phân tích xem chúng độc đáo ở yếu tố nào

Trả lời:

Tình huống truyện trong “Chữ người tử tù” của Nguyễn Tuân là cuộc gặp gỡ đầy éo le giữa Huấn Cao – một người tài hoa, khí phách, đấu tranh để lật đổ xã hội hiện hành và viên quan ngục – một người yêu cái đẹp nhưng lại đại diện cho cái xã hội mà người kia muốn lật đổ. Nguyễn Tuân đã tạo ra nút thắt khi để Huấn Cao cho rằng viên quản ngục là một kẻ xấu, đại diện cho những kẻ cầm quyền độc ác mà không cho phép ông đặt chân đến buồm giam. Chỉ khi nghe thầy thơ lại kể rõ sự tình, nút thắt mới được mở, Huấn Cao hiểu được những sở nguyện cao đẹp của viên quản ngục. Từ đó, Nguyễn Tuân đã tạo nên một cảnh tượng “xưa nay chưa từng có” – đó chính là cảnh Huấn Cao cho chữ viên quản ngục. Qua tình huống truyện, Nguyễn Tuân đã khắc hoạ tính cách từng nhân vật, đồng thời làm nổi bật vẻ đẹp của cái tài, cái đẹp, cái thiên lương trong sáng. 

Sachbaitap.com