Soạn bài Luyện tập phân tích và tổng hợp - Văn 9 tập 2 ngắn gọn

Câu 1 trang 11 - Văn 9 Tập 2

Câu hỏi: 

Trong các đoạn văn dưới đây, những phép lập luận nào đã được sử dụng?

a) Thơ hay là hay cả hồn lẫn xác, hay cả bài […] không thể tóm tắt thơ được,  mà phải đọc lại. Cái thú vị của bài “Thu điếu” ở các điệu xanh: xanh ao, xanh bờ, xanh sóng, xanh tre, xanh trời, xanh bèo, có một màu vàng đâm ngang của chiếc lá thu rơi; ở những cử động: chiếc thuyền con lâu lâu mới nhích, sóng gợn tí, lá đưa vèo, tầng mây lơ lửng, ngõ trúc quanh, chiếc cần buông, con cá động; ở các vần thơ: không phải chỉ giỏi vì là những tử vận hiểm hóc, mà chính hay vì kết hợp với từ, với nghĩa chữ, đến một cách thoải mái đúng chỗ, do một nhà nghệ sĩ cao tay; cả bài thơ không non ép một chữ nào, nhất là hai câu 3, 4:

Sóng biếc theo làn hơi gợn tí,

đối với:

Lá vàng trước gió khẽ đưa vèo.

thật tài tình; nhà thơ đã tìm được cái tốc độ bay của lá: vèo, để tương xứng với cái mức độ gợn của sóng: tí.

(Toàn tập Xuân Diệu, tập 6)

b) Mấu chốt của thành đạt là ở đâu? Có người nói thành đạt là do gặp thời, có người lại cho là do hoàn cảnh bức bách, có người cho là do có điều kiện học tập, có người lại cho là do có tài năng trời cho. Các ý kiến đó mỗi ý chỉ nói đến một nguyên nhân, mà lại đều là nguyên nhân khách quan, họ quên mất nguyên nhân chủ quan của con người.

Thật vậy. Gặp thời tức là gặp may, có cơ hội, nhưng nếu chủ quan không chuẩn bị thì cơ hội cũng sẽ qua đi. Hoàn cảnh bức bách tức là hoàn cảnh khó khăn buộc phải khắc phục. Nhưng gặp hoàn cảnh ấy có người bi quan, thất vọng, chán nản, thối chí; có người lại gồng mình vượt qua. Điều kiện học tập cũng vậy, có người được cha mẹ tạo cho mọi điều kiện thuận lợi, nhưng lại mải chơi, ăn diện, kết quả học tập rất bình thường. Nói tới tài năng thì ai cũng có chút tài, nhưng đó chỉ mới là một khả năng tiềm tàng, nếu không tìm cách phát huy thì nó cũng bị thui chột. Rút cuộc mấu chốt của thạnh đạt là ở bản thân chủ quan mỗi người, ở tinh thần kiên trì phấn đấu, học tập không mệt mỏi, lại phải trau dồi đạo đức cho tốt đẹp. Không nên quên rằng, thành đạt tức là làm được một cái gì có ích cho mọi người, cho xã hội, được xã hội thừa nhận.

(Nguyên Hương, Trò chuyện với bạn trẻ)

Trả lời:

Đoạn (a):

- Phép phân tích (theo lối diễn dịch).

- Trình tự phân tích:

   + Cái hay thể hiện ở sự phối hợp các màu xanh khác nhau

   + Cái hay thể hiện ở sự phối hợp các cử động nhỏ

   + Cái hay thể hiện ở vần thơ

   + Ở các chữ không non lép.

Đoạn (b):

- Phép phân tích kết hợp với tổng hợp.

- Trình tự phân tích:

   + Nguyên nhân khách quan: gặp thời, hoàn cảnh bức bách, điều kiện thuận lợi.

   + Nguyên nhân chủ quan: tài năng, sự phấn đấu kiên trì, không mệt mỏi, luôn trau dồi đạo đức.

Câu 2 trang 12 - Văn 9 Tập 2

Câu hỏi: 

Hiện nay có một số học sinh học qua loa, đối phó, không học thật sự. Em hãy phân tích bản chất của lối học đối phó để nêu lên những tác hại của nó

Trả lời: 

- Biểu hiện của học qua loa đối phó:

+ Học không đầu không đuôi, không đến nơi đến chốn, cái gì cũng biết một tí nhưng không biết sâu.

+ Học cốt chỉ để khoe mẽ, không dám bày tỏ ý kiến của mình.

+ Học cốt chỉ để thầy cô không trách phạt, chỉ lo giải quyết vấn đề trước mắt.

+ Kiến thức phiến diện, nông cạn, hời hợt.

- Tác hại của việc học đối phó và qua loa:

+ Đối với xã hội: Trở thành gánh nặng cho xã hội

+ Đối với bản thân: Không có hứng thú học tập, kết quả học tập ngày càng thấp, không có ích đối với xã hội.

Câu 3 trang 12 - Văn 9 Tập 2

Câu hỏi: 

Dựa vào văn bản bàn về việc đọc sách của Chu Quang Tiềm, em hãy phân tích các lí do khiến mọi người phải đọc sách

Trả lời: 

Các lí do khiến mọi người phải đọc sách :

   - Đọc sách là con đường quan trọng của học vấn, sách ghi chép, lưu giữ tri thức nhân loại, sách là cột mốc trên con đường phát triển học thuật.

   - Đọc sách là rèn luyện nhân cách, học làm người.

Câu 4 trang 12 - Văn 9 Tập 2

Câu hỏi: 

Hãy viết đoạn văn tổng hợp những điều đã phân tích trong bài bàn về việc đọc sách

Trả lời: 

Đoạn văn tham khảo :

   Chúng ta cần đọc sách, không chỉ vì sách lưu giữ và truyền lại tri thức nhân loại, những kiến thức từ xa xưa khi khai thiên lập địa mà còn để hình thành nhân cách, để làm người. Người ta đọc sách, nghiền ngẫm, suy tư, từ đó học được tính tự học, tư duy logic hơn. Không chỉ vậy, những cuốn sách văn học còn dẫn óc tưởng tượng ta bay đến bao miền đất lạ… Như vậy, đọc sách vừa cho ta tiếp thu nguồn kiến thức vô hạn của người xưa, vừa rèn cho ta những thói quen tư duy, tự học, rèn luyện nhân cách và học làm người.

Sachbaitap.com