Soạn bài Người mẹ vườn cau SGK Ngữ Văn 8 Cánh Diều tập 1

Chuẩn bị

Yêu cầu (trang 25 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 1):

- Đọc trước văn bản Người mẹ vườn cau, tìm hiểu thêm thông tin về nhà văn Nguyễn Ngọc Tư.

- Hãy nhớ lại một tác phẩm viết về người mẹ, người bà có chủ đề để gần với văn bản này để giới thiệu với các bạn.

Lời giải:

- Nhà văn Nguyễn Ngọc Tư: (sinh năm 1976 tại xã Tân Duyệt, huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau)

+ Cô là một nhà văn, thành viên Hội nhà văn Việt Nam. Năm 2018, cô được trao Giải thưởng Văn học Liberaturpreis 2018 do Litprom (Hiệp hội quảng bá văn học châu Á, châu Phi, Mỹ Latin ở Đức) bình chọn, dựa trên việc xem xét các bản dịch tiếng Đức tác phẩm nổi bật của các tác giả nữ đương đại tiêu biểu trong khu vực. Giải thưởng được trao hàng năm nhằm vinh danh các tác giả nữ đến từ châu Á, Phi, Mỹ Latin, Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE) và vùng Caribe.

+ Cô âm thầm đến với Văn học và thật sự tỏa sáng sau khi nhận giải Nhất của cuộc thi Văn học tuổi 20 của Nhà xuất bản trẻ. Nguyễn Ngọc Tư được biết đến với tập truyện mang tên Cánh đồng bất tận. Tập truyện nhận giải thưởng của Hội nhà văn Việt Nam năm 2006 và truyện ngắn cùng tên đã được chuyển thể thành phim điện ảnh năm 2010.

+ Một số tác phẩm tiêu biểu: Cánh đồng bất tận, Giao thừa, Biển người mênh mông, Cái nhìn khắc khoải, Ngọn đèn không tắt, Yêu người ngóng núi, Gáy người thì lạnh, Khói trời lộng lẫy, Biển của mỗi người,…

- Tác phẩm viết về người mẹ, người bà có chủ đề để gần với văn bản này: tác phẩm Trong lòng mẹ (Nguyên Hồng), đoạn trích kể lại một cách chân thực và cảm động những cay đắng và tủi cực cùng tình yêu thương cháy bỏng của nhà văn thời thơ ấu đối với người mẹ bất hạnh, đáng thương của mình.

 Đọc hiểu

Nội dung chính: Văn bản nói về kí ức của tác giả về người bà nội - một người mẹ anh hùng giàu đức hy sinh và đáng thương. Qua đó, gửi gắm đến người đọc thông điệp về sự biết ơn và kính trọng những người đã hi sinh vì lí tưởng cách mạng, vì nền hòa bình độc lập và những người mẹ anh hùng.

Câu 1 (trang 26 SGK Ngữ Văn lớp 8 Tập 1): 

Chú ý tình huống khơi gợi cho nhân vật “tôi” về hình ảnh “người mẹ vườn cau”.

Lời giải:

- Tình huống khơi gợi cho nhân vật “tôi” về hình ảnh “người mẹ vườn cau”: cô giáo giao đề bài làm văn về “người mẹ”.

Câu 2 (trang 26, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Nhận biết các từ là trợ từ, thán từ trong văn bản

Phương pháp:

Đọc kĩ văn bản, vận dụng kiến thức về trợ từ, thán từ

Lời giải:

Trợ từ: là,

Thán từ: Ôi dào

Câu 3 (trang 28 SGK Ngữ Văn lớp 8 Tập 1): 

Chú ý những lời thoại tái hiện hoàn cảnh của “người mẹ vườn cau”.

Lời giải:

- Những lời thoại tái hiện hoàn cảnh của “người mẹ vườn cau”: là lời của ba và nhân vật “tôi” khi nói về “bà mẹ anh hùng”.

Câu 4 (trang 28 SGK Ngữ Văn lớp 8 Tập 1): 

Chú ý lời thoại của nhân vật chú Biểu.

Lời giải:

- Lời thoại của nhân vật chú Biểu: gần gũi, chứa đầy tình cảm khi nói về má nhưng cũng không quên trách người em không dành thời gian quan tâm má.

Câu 5 (trang 29, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Phần (3) đã gợi mở những vấn đề gì?

Phương pháp:

Đọc kĩ phần (3)

Lời giải:

Sự thờ ơ với mẹ, tất cả những công lao của mẹ không thể chỉ viết trong vài dòng là đủ.

Trả lời câu hỏi cuối bài:

Câu 1 (trang 29, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Truyện ngắn trên viết về đề tài gì? Giải thích nhan đề Người mẹ vườn cau.

Phương pháp:

Đọc văn bản và trả lời câu hỏi.

Lời giải:

- Đề tài: Biết ơn mẹ Việt Nam anh hùng.

- Nhan đề: Người mẹ vườn cau chỉ người mẹ có công với cách mạng, đã hy sinh con cái của mình cho Tổ quốc, người mẹ ấy không có tên mà chỉ được gọi theo nơi ở bởi lẽ trên dải đất hình chữ S này vẫn còn rất nhiều mẹ Việt Nam anh hùng.

Câu 2 (trang 29, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Theo em, chủ đề của truyện ngắn Người mẹ vườn cau là gì?

Phương pháp:

Đọc văn bản tóm lược chủ đề

Lời giải:

- Theo em, chủ đề của truyện ngắn Người mẹ vườn cau nói về những con người giàu đức hi sinh, anh dũng vì lí tưởng cách mạng lớn lao, đánh đổi lại một nền hòa bình cho Tổ quốc ta.

Câu 3 (trang 29, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Truyện được kể theo ngôi thứ mấy? Ngôi kể ấy có tác dụng như thế nào?

Phương pháp:

Đọc truyện và trả lời câu hỏi.

Lời giải:

Ngôi kể thứ nhất.

=> Tác dụng: Cho thấy cái nhìn và cảm nhận chủ quan của nhân vật tôi về sự việc trong truyện, từ góc nhìn trẻ thơ người đọc sẽ có nhiều giải nghĩa khác nhau về văn bản.

Câu 4 (trang 29, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Cốt truyện của văn bản Người mẹ vườn cau có gì đáng chú ý?

Phương pháp:

Đọc kĩ văn bản

Lời giải:

Cốt truyện của văn bản Người mẹ vườn cau được xây dựng gần gũi, dễ dàng truyền tải nội dung đến các độc giả về hình ảnh người bà thông qua các chi tiết miêu tả, cuộc đối thoại của các nhân vật trong văn bản. Qua đó, văn bản đã khắc họa được tâm tư, tình cảm của nhân vật “tôi” dành cho người ba của mình.

Câu 5 (trang 29, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Hình ảnh “người mẹ vườn cau” đã được tái hiện với những chi tiết tiêu biểu nào? Em ấn tượng với chi tiết nào nhất? Vì sao?

Phương pháp:

Đọc kĩ phần (1)

Lời giải:

Hình ảnh “người mẹ vườn cau” đã được tái hiện với những chi tiết: gầy gò, cười phô cả lợi, nụ cười phúc hậu, đôi mắt già nua nheo nheo,...

Em ấn tượng với chi tiết “Đón ba, nội gầy gò, cười phô cả lợi” vì chi tiết này thể hiện niềm vui của người mẹ khi con về thăm.

Câu 6 (trang 29, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Có người cho rằng, qua truyện ngắn này, tác giả muốn nhắn gửi đến người đọc thông điệp về truyền thống “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc. Ý kiến của em như thế nào? (Trình bày thành đoạn văn khoảng 8 – 10 dòng).

Phương pháp:

Bày tỏ ý kiến và lí giải hợp lí

Lời giải:

Bài tham khảo 1:

Qua văn bản “Người mẹ vườn cau”, tác giả Nguyễn Ngọc Tư muốn gửi gắm đến người đọc thông điệp về truyền thống “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc. Lòng biết ơn đã trở thành một truyền thống tốt đẹp của chúng ta. Thế kỉ XX, đất nước ta phải trải qua hai cuộc chiến lớn để lại nhiều mất mát, đau thương cho con người Việt Nam. Đã có rất nhiều người hy sinh mạng sống của mình cho độc lập dân tộc trong đó còn có những người mẹ gạt nước mắt tiễn con ra trận. Khi hoà bình lập lại, con người quá mải mê với cơm áo gạo tiền mà quên đi quá khứ thế nhưng quá khứ ấy vẫn luôn vẹn nguyên, thuỷ chung giống như hình ảnh người mẹ vườn cau ngày ngày chờ đợi những cựu chiến binh đến thăm bà lúc tuổi già. Văn bản cũng là lời cảnh tỉnh với những ai đã quên đi quá khứ, chúng ta cần phải biết ơn thế hệ trước đã cho ta cuộc sống như ngày hôm nay.

Bài tham khảo 2:

Sau khi đọc xong truyện Người mẹ vườn cau, tác giả Nguyễn Ngọc Tư đã đem tới chúng ta thông điệp vô cùng sâu sắc và ý nghĩa về truyền thống “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc. Nhờ có công lao to lớn của những thế hệ đi trước, không ngại gian khổ, hiểm nguy đến tính mạng, mà chúng ta có được cuộc sống như ngày hôm nay, một cuộc sống không có chiến tranh, bom đạn, đau thương và mất mát. Từ đó, văn bản dăn dạy chúng ta cần có lòng biết ơn đến những anh hùng đã hi sinh cho nền độc lập nước nhà, đồng thời cần tích cực rèn luyện bản thân để góp phần xây dựng đất nước giàu mạnh, vững chắc.

Sachbaitap.com