Xem thêm: Bài 10. Lắng nghe trái tim mình (thơ)
Câu 1 (trang 112 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2)
Em đã học ba bài thơ Đợi mẹ, Một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi, Mẹ. Hãy so sánh các văn bản và rút ra nhận xét chung bằng cách điền vào Phiếu học tập sau (kẻ vào vở):
Trả lời:
Văn bản Nét độc đáo |
Đợi mẹ |
Một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi |
Mẹ |
|
Từ ngữ |
Vầng trăng non, ngọn lửa bếp chưa nhen, căn nhà tranh trống trải, đom đóm bay, bàn chân mẹ lội bùn ì oạp, trời khuya lung linh trắng. |
Trái tim mèo, đôi mắt biếc, hàm răng dài nhọn hoắt, mùa đông nằng nặng đám mây chì, lâng lâng như hạnh phúc, nghe trái tim mình ca hát,... |
Lưng còng, thẳng, ngọn xanh rờn - đầu bạc trắng, cao – thấp, gần giời – gần đất, cau khô – (mẹ) gầy. |
|
Hình ảnh |
Người con ngồi đợi mẹ đi làm đồng chưa về |
Mèo nằm trên ngực nhân vật “tôi” |
Cây cau |
|
Vần, nhịp |
Vần lưng – Nhịp 3/3, 2/3, 3/2 |
Vần cách – Nhịp 3/5, 4/5, 3/4 |
Vần cách – Nhịp 2/2 |
|
Biện pháp tu từ |
Ẩn dụ |
Điệp từ, so sánh |
Đối lập, so sánh |
|
Nhận xét chung |
Từ ngữ |
Thân thuộc, dễ hiểu |
Tình cảm |
Tình cảm, gần gũi |
Hình ảnh |
Thể hiện tình cảm gần gũi, thân thiết, sâu nặng của con dành cho mẹ. |
Bộc lộ tình yêu thương chân thành của nhân vật “tôi” với chú mèo |
Thể hiện tình cảm của người con dành cho mẹ, cho những vất vả, hy sinh của đời mẹ |
|
Vần, nhịp |
Nhịp điệu linh hoạt nhằm giàu sức gợi, giản dị và đầy tự nhiên. |
Nhịp điệu linh hoạt khi thôi thúc, lúc nhẹ nhàng, tăng sức biểu đạt mạnh mẽ về tình cảm. |
Dễ thuộc, dễ nhớ. |
|
Biện pháp tu từ |
Tăng sức gợi hình và gợi cảm cho sự diễn đạt. |
Nhấn mạnh lời hát ru. |
Tăng tính gợi hình, biểu cảm. |
Câu 2 (trang 112 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2)
Qua việc học các bài thơ trên, em rút ra kinh nghiệm gì khi đọc thể loại này?
Trả lời:
Kinh nghiệm gì khi đọc thơ:
- Thơ bộc lộ tình cảm, cảm xúc, suy nghĩ của nhà thơ trước mỗi khoảnh khắc, cảnh vật của đời sống, thiên nhiên.
- Dùng cái tâm để lắng nghe, cảm nhận những chia sẻ, tình cảm, cảm xúc qua ngôn ngữ thơ.
- Ngôn ngữ thơ được thể hiện qua cách dùng từ ngữ, hình ảnh, nhịp điệu, cách gieo vần, các biện pháp tu từ,...
Câu 3 (trang 112 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2)
Đọc đoạn thơ sau:
Đâu chỉ lên trăng, thơ ta còn bay khắp
Theo những con tàu cập bến các vì sao
Như lòng ta chẳng bao giờ nguôi khát vọng
Biết bay rồi, ta lại muốn bay cao.
(Xuân Quỳnh, Khát vọng)
a. Dựa vào ngữ cảnh, em hãy giải thích nghĩa của các từ "bay" trong đoạn văn trên.
b. Nghĩa của các từ "bay" có liên quan với nhau không?
Trả lời:
a.
bay (1): Ý chỉ sự ngang bằng, không chỉ có trăng mới biết bay, thơ cũng có thể bay lên được nhờ vào những nét đẹp của mình
bay (2), (3): Phép ẩn dụ chỉ khát vọng vươn tới tầm cao của tuổi trẻ.
b. Giữa các từ bay có nghĩa chung tự nâng mình vươn tới một tầm cao mới, hòa nhập với những cái mới.
Câu 4 (trang 112 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2)
Hoàn chỉnh sơ đồ sau về đặc điểm của bài văn biểu cảm (về con người).
Trả lời:
Câu 5 (trang 112 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2)
Qua bài học này, em rút kinh nghiệm gì khi trình bày ý kiến về một vấn đề trong đời sống?
Trả lời:
Kinh nghiệm khi trình bày ý kiến về một vấn đề trong đời sống:
- Nêu được hiện tượng (vấn đề) cần bàn luận.
- Thể hiện được ý kiến (tình cảm, thái độ, cách đánh giá) của người viết về vấn đề đó.
- Đưa ra các lí lẽ, bằng chứng để tăng thêm sức thuyết phục.
- Đảm bảo các yếu tố về cách diễn đạt.
Câu 6 (trang 112 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2)
Ba tác phẩm Đợi mẹ, Một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi, Mẹ và đoạn trích Lời trái tim đều nói về những cung bậc cảm xúc khác nhau, những "tiếng nói" của "trái tim". Những điều em học được từ các văn bản này gợi cho em những suy nghĩ gì về cách lắng nghe trái tim mình? Theo em, vì sao chúng ta cần lắng nghe trái tim mình?
Trả lời:
Chúng ta cần lắng nghe trái tim mình để biết được bản thân mình đang muốn gì, cần gì, biết được những gì, từ đó mà nhắc nhở bản thân sống chân thành, chân thật với cảm xúc của mình, cũng là cách để bạn hiểu được giá trị của bản thân với thế giới xung quanh.
Sachbaitap.com
Bài viết liên quan
Các bài khác cùng chuyên mục