Soạn bài Trăng sáng trên đầm sen trang 21 SGK Ngữ văn 11 tập 1 Chân trời sáng tạo

Câu 1 (trang 23, SGK Ngữ Văn 11, tập một CTST):

Chỉ ra một số từ ngữ, hình ảnh gợi tả vẻ đẹp hòa hợp giữa ánh trăng với hoa lá trên đầm sen

Phương pháp: 

Đọc lại văn bản và chỉ ra những từ ngữ, hình ảnh gợi tả vẻ đẹp hòa hợp giữa ánh trăng với hoa lá trên đầm sen.

Trả lời: 

 Những từ ngữ, hình ảnh gợi tả vẻ đẹp hòa hợp giữa ánh trăng với hoa lá trên đầm sen:

“...Ánh trăng như nước chảy, lặng lẽ tỏa xuống mặt lá sen và hoa sen. Lớp sương mong mỏng phủ trên đầm sen”.

“...Ánh trăng xuyên qua kẽ lá từ trên những rặng cây cao rọi xuống….giữa ánh sáng và hình bóng tạo nên một giai điệu hài hòa, như bản nhạc vi-ô-lông (violin) nổi tiếng”

Câu 2 (trang 23, SGK Ngữ Văn 11, tập một CTST):

Nêu một vài chi tiết cho thấy sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và yếu tố trữ tình; cho biết tác dụng của sự kết hợp ấy trong văn bản.

Phương pháp: 

 Vận dụng vốn hiểu biết về yếu tố tự sự kết hợp yếu tố trữ tình đã được học, chỉ ra những chi tiết có sự kết hợp trong văn bản và nêu tác dụng về hình thức, nội dung.

Trả lời: 

Một vài chi tiết cho thấy sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và yếu tố trữ tình là:

- “Trên mặt đầm sen quanh co uốn khúc là những tán lá sen san sát. Lá sen nhô lên mặt nước rất cao, như là váy của nàng vũ nữ yêu kiều…”

- “Một làn gió nhẹ thổi qua, đưa hương thơm man mác, thoang thoáng như tiếng hát trên tòa nhà cao tầng từ xa vọng tới… trở nên duyên dáng.”

→ Tác dụng của sự kết hợp ấy trong văn bản là: Giúp cho câu văn trở nên sinh động, hấp dẫn lột tả được hết vẻ đẹp của thiên nhiên nơi đây và giúp cho thiên nhiên trở nên gần gũi với con người hơn.

Câu 3 (trang 23, SGK Ngữ Văn 11, tập một CTST):

Người viết tùy bút, tản văn thường có những liên tưởng, biểu cảm bất ngờ và thú vị. Nêu dẫn chứng trong văn bản cho thấy đặc điểm đó.

Phương pháp: 

Đọc văn bản, tìm và chỉ ra những dẫn chứng cho thấy người viết tùy bút, tản văn thường có những liên tưởng, biểu cảm bất ngờ và thú vị có trong văn bản. 

Trả lời: 

Dẫn chứng trong văn bản cho thấy người viết tùy bút, tả văn thường có những liên tưởng, biểu cảm bất ngờ và thú vị:

- “.. Lá sen nhô lên mặt nước rất cao, như là váy của nàng vũ nữ yêu kiều”

- “...Những bông sen màu trắng lốm đốm tô điểm trên những lớp lá sen, có bông vừa dịu dàng hé nở, có bông còn e thẹn chúm chím, chúng như những hạt ngọc châu, lại như những cánh sao trên bầu trời đêm thăm thẳm, hoặc lại như những cô gái xinh đẹp vừa tắm xong”

- “...Ánh trăng trên đầm sen không đồng đều, thế nhưng giữa ánh sáng và hình bóng tạo nên một giai điệu hài hòa, như bản nhạc vi-ô-lông (violin) nổi tiếng”

……

Câu 4 (trang 23, SGK Ngữ Văn 11, tập một CTST):

Theo bạn, cảm hứng chủ đạo của văn bản trên là gì?

Phương pháp: 

Đọc lại văn bản, bám sát vào những chi tiết nổi bật trong văn bản từ đó rút ra được cảm hứng chủ đạo xuyên suốt văn bản.

Trả lời: 

Cảm hứng chủ đạo được lấy từ:

- Vẻ đẹp giản dị, trong trẻo của thiên nhiên và con người nơi đây.

- Tình yêu thiên nhiên và lòng trắc ẩn của tác giả đối với vẻ đẹp thiên nhiên. 

Câu 5 (trang 23, SGK Ngữ Văn 11, tập một CTST):

Trình bày đặc điểm của thể loại tản văn được thể hiện qua văn bản Trăng sáng trên đầm sen

Phương pháp: 

Đọc lại văn bản, bám sát vào những chi tiết nổi bật trong văn bản từ đó rút ra đặc trưng của thể loại tản văn được thể hiện qua văn bản Trăng sáng trên đầm sen

Trả lời: 

 Chất trữ tình trong tản văn là yếu tố được tạo từ vẻ đẹp của cảm xúc, suy nghĩ, vẻ đẹp của thiên nhiên tạo vật để tạo nên những rung động cho người đọc:

“.. Lá sen nhô lên mặt nước rất cao, như là váy của nàng vũ nữ yêu kiều”

“...Những bông sen màu trắng lốm đốm tô điểm trên những lớp lá sen, có bông vừa dịu dàng hé nở, có bông còn e thẹn chúm chím, chúng như những hạt ngọc châu, lại như những cánh sao trên bầu trời đêm thăm thẳm, hoặc lại như những cô gái xinh đẹp vừa tắm xong”

“...Ánh trăng xuyên qua kẽ lá từ trên những rặng cây cao rọi xuống….giữa ánh sáng và hình bóng tạo nên một giai điệu hài hòa, như bản nhạc vi-ô-lông (violin) nổi tiếng” 

…..

      Cái tôi trong bài tản văn là yếu tố thể hiện cảm xúc, suy nghĩ riêng của tác giả gửi gắm qua văn bản:

“...Vầng trăng đang từ từ nhô lên, đã không còn nghe thấy tiếng nô đùa của bọn trẻ chơi trên đường cái bên ngoài bức tường” trong khoảnh khắc dịu êm, tĩnh lặng như thế, nhưng dường như nhân vật trữ tình đang có nỗi tâm sự gì đó mà “cảm thấy trong lòng bồn chồn không yên”.

“....Như trong đêm đi dưới ánh trăng mênh mang, tôi có thể suy tư bất cứ điều gì, và cũng có thể không nay, một mình suy nghĩ gì cả, thế là tôi cảm thấy mình là con người tự do.”

….

        Ngôn ngữ tản văn rất tinh tế và sống động đồng thời mang hơi thở giàu hình ảnh và chất trữ tình:

“...Một làn gió nhẹ thổi qua, đưa hương thơm man mác, thoang thoáng như tiếng hát trên toà nhà cao tầng từ xa vọng tới”: gió thổi hương sen được so sánh như tiếng hát trên toà nhà cao tầng từ xa vọng tới cho ta cảm nhận rõ hơn mùi hương sen thơm ngát, khiến cho độc giả thêm ấn tượng với những bông hoa sen xinh tươi. 

“....Ánh trăng như nước chảy, lặng lẽ toả xuống mặt lá sen và hoa sen. Lớp sương mong mỏng phủ trên đầm sen. Lá sen và hoa sen như vừa được tắm gội bằng sữa bò, lại như được bao trùm trong giấc mộng bằng dải lụa mỏng”: cảnh sắc đầm sen trở nên thơ mộng, ánh trăng được có như nước chảy lặng lẽ tỏa xuống đầm sen, nhân hóa hình ảnh lá sen, bông sen như vừa được tắm gội bằng sữa bò 

Sachbaitap.com