Xem thêm: Bài 10. Cười mình, cười người
* Chuẩn bị đọc
Câu hỏi trang 101, SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo tập 2 :
Khi có bạn đến chơi nhà, nhất là bạn lâu ngày gặp lại, chúng ta thường chuẩn bị những gì để tiếp đón?
Phương pháp:
Vận dụng kiến thức thực tế của bản thân
Lời giải:
- Khi có bạn đến chơi nhà, nhất là bạn lâu ngày gặp lại, chúng ta thường chuẩn bị những đồ ăn, thức uống ngon: bánh kẹo, hoa quả, bữa cơm thân mật…
* Trải nghiệm cùng văn bản
Câu 1 trang 101, SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo tập 2
Tưởng tượng: Bảy câu thơ đầu giúp em hình dung điều gì?
Phương pháp:
Vận dụng kĩ năng đọc hiểu
Lời giải:
- Hình dung ra hoàn cảnh của nhà thơ, mọi thứ đều không có người đi mua, cá không thể đánh bắt, gà khó đuổi, rau chưa thể thu hoạch…
Câu 2 trang 101, SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo tập 2
“Ta” trong câu thơ cuối là những ai?
Phương pháp:
Vận dụng kĩ năng đọc hiểu
Lời giải:
“Ta” trong câu thơ cuối là tác giả và người bạn lâu ngày mới gặp của tác giả.
* Suy ngẫm và phản hồi
Nội dung chính:
Bài thơ ca ngợi tình bạn chân thành thắm thiết, đậm đà, mộc mạc và tràn đầy niềm vui dân dã của tác giả.
Câu 1 trang 102, SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo tập 2
Tác giả đã sử dụng những từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ nào trong bảy câu thơ đầu để giới thiệu về hoàn cảnh của mình cho bạn biết khi bạn đến chơi nhà?
Phương pháp:
Vận dụng kĩ năng đọc hiểu
Lời giải:
- Từ ngữ, hình ảnh được tác giả sử dụng:
+ Muốn ra chợ thì chợ xa
+ Muốn sai bảo trẻ thì trẻ lại vắng nhà
+ Muốn bắt cá thì ao sâu
+ Muốn bắt gà vườn rộng, rào thưa
+ Những thực phẩm như thịt, cá, rau đậu của vườn lại chưa ăn được
+ Miếng trầu cũng không có
- Nghệ thuật đối kết hợp với biện pháp nghệ thuật liệt kê những điều mà tác giả không có.
=> Tạo ra tình huống có sẵn mọi thứ nhưng hóa ra lại không có gì, từ đó làm nổi bật tình cảm mang ra tiếp bạn.
Câu 2 trang 102, SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo tập 2
Phân tích ý nghĩa của câu thơ cuối.
Phương pháp:
Vận dụng kĩ năng đọc hiểu
Lời giải:
- Tác giả dùng từ khéo léo, “ta” là bạn mà cũng là mình, là chúng mình. Câu thơ cho thấy: tuy không có gì để thết đãi bạn nhưng tác giả có một tấm lòng, tình cảm chân thành với bạn. Và đó là điều quan trọng nhất, chỉ thế cũng là đủ.
Câu 3 trang 102, SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo tập 2
Tác giả cười ai, cười điều gì? Nêu tác dụng của những thủ pháp nghệ thuật đã tạo nên tiếng cười trong bài thơ.
Phương pháp:
Vận dụng kĩ năng đọc hiểu
Lời giải:
Tác giả cười chính bản thân mình, cười cho hoàn cảnh thiếu thốn của chính mình.
Tác dụng của những thủ pháp nghệ thuật đã tạo nên tiếng cười trong bài thơ: Tạo ra tiếng cười nhẹ nhàng mà thâm sâu, có tính bông đùa, có sẵn nhưng hóa ra lại không có gì, nhấn mạnh sự chân tình có thể bù đắp sự thiếu thốn vật chất.
Câu 4 trang 102, SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo tập 2
Tình cảm, cảm xúc của tác giả được thể hiện như thế nào trong bài thơ? Nêu bằng chứng để làm rõ ý kiến của em.
Phương pháp:
Vận dụng kĩ năng đọc hiểu
Lời giải:
– Tình cảm trân trọng, yêu quý bạn.
– Phân tích: Dù tác giả than cảnh khó không có gì thết đãi bạn ở bảy câu thơ đầu, nhưng câu thơ cuối với cách dùng đại từ “ta” độc đáo đã cho thấy tình cảm thắm thiết của tác giả với bạn, tuy hai mà là một: ta với ta.
Câu 5 trang 102, SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo tập 2
Nêu chủ đề của bài thơ. Phân tích những căn cứ giúp em xác định được chủ đề ấy.
Phương pháp:
Vận dụng kĩ năng đọc hiểu
Lời giải:
Chủ đề của bài thơ: Cảm xúc vui sướng khi bạn đến đồng thời văn bản cho ta hiểu rõ hoàn cảnh nhà thơ, tình cảm thắm thiết của nhà thơ với bạn.
Căn cứ: Trong quá trình tác giả liệt kê bạn đọc thấy được không có một thứ gì đáng giá, không có bất kỳ thứ gì có thể đem ra để mời bạn. Tuy nhiên ở câu thơ cuối nhà thơ sử dụng cụm từ “ta với ta” để khẳng định, tình bạn được tạo nên bởi tình cảm chân thành không phải vì vật chất.
Câu 6 trang 102, SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo tập 2
Cảm hứng chủ đạo của bài thơ này là gì?
Phương pháp:
Vận dụng kĩ năng đọc hiểu
Lời giải:
- Cảm hứng chủ đạo của bài thơ là cảm hứng về tình bạn chân thành, sâu sắc.
Câu 7 trang 102, SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo tập 2
Viết một đoạn văn (khoảng một trăm năm mươi chữ) trình bày cách hiểu của em về tình bạn chân chính.
Phương pháp:
Vận dụng kĩ năng tạo lập văn bản
Lời giải:
Đoạn văn tham khảo 1
Bạn - một người không thể thiếu trong cuộc sống của mỗi người. Tình bạn cũng là một trong những tình cảm vô cùng cao đẹp, đáng quý, đáng trân trọng nhất của con người. Mỗi người hãy biết trân trọng tình bạn và những người bạn ở xung quanh mình ngay từ hôm nay. Tình bạn là tình cảm nghĩa những người có thể đồng trang lứa hoặc không, tuy không có mối quan hệ ruột thịt nhưng lại hiểu nhau, yêu thương nhau, sẵn sàng giúp đỡ nhau, cùng nhau chia sẻ mọi điều của cuộc sống và gắn bó với nhau. Tình bạn là một tình cảm không thể thiếu trong cuộc sống của mỗi con người và chúng ta hãy kiếm tìm những người bạn chân chính cho riêng mình để cùng nhau chia sẻ và phát triển. Tình bạn chân chính là khi chúng ta sẵn sàng quan tâm, giúp đỡ nhau, cùng nhau san sẻ, vượt qua mọi khó khăn hoạn nạn mà không đòi hỏi quyền lợi gì hơn. Bên cạnh đó còn là việc ta hợp về tâm hồn, hiểu nhau, hợp nhau trên một phương diện nào đó, có thể tâm sự, trải lòng với sự tin tưởng nhất. Khi đủ thân, chân thành và tin tưởng, chúng ta coi nhau như người thân trong gia đình, không so đo tính toán thiệt hơn, sẵn sàng cho đi mà không mong nhận lại. Tình bạn có ý nghĩa và vai trò vô cùng quan trọng trong cuộc sống: Một tình bạn đẹp sẽ là chỗ dựa tinh thần vững chãi và là điểm tựa của mỗi con người trong những lúc gặp khó khăn hoạn nạn. Hơn nữa, người bạn tốt là người giúp đỡ ta bằng năng lực của họ để ta vượt qua khó khăn. Ngoài ra, chúng ta có thể học hỏi nhiều điều hay lẽ phải từ những người bạn chân chính, cùng nhau phát triển hơn. Mỗi người muốn có một tình bạn đẹp thì trước hết phải có cách sống đúng đắn, làm một người tốt, sẵn sàng cho đi, không vụ lợi. Sống với mọi người bằng tình cảm chân thành nhất, đối xử công bằng, yêu thương với những người xung quanh và trân trọng những người đối xử tốt với bản thân mình. Bên cạnh đó, chúng ta cần có cho mình cá tính, chính kiến của bản thân để có thể “bắt sóng” với những người bạn tương thích để cùng nhau phát triển một tình bạn đẹp. Tình bạn cũng quan trọng như bao tình cảm cao đẹp khác. Chúng ta hãy nâng niu, trân trọng những người bạn ở xung quanh mình và sống hết mình vì họ để cùng nhau tốt hơn mỗi ngày, tô đậm vẻ đẹp tình người cho xã hội ngày càng nhân văn, tích cực hơn.
Đoạn văn tham khảo 2
Tình bạn không phải là điều gì cao sang, mà nó nhẹ nhàng đến với chúng ta bằng những cái ôm, những câu chuyện buồn vui trong cuộc sống hay những cái tung hứng với nhau khi bạn ta khoe khoang về một thứ gì đó. Tình bạn là sự chấp nhận những cái khác biệt của nhau, là những lúc cùng nhau làm những điều điên rồ, cùng nhau ngồi khóc thâu đêm chỉ vì thất tình. Tình bạn không phải là trò chơi, cũng không phải là tiền bạc mà đó là sự quan tâm chia sẻ, sự cảm thông và giúp đỡ lẫn nhau khi gặp khó khăn, đôi khi một vài lúc vu vơ giận hờn nhưng rồi cũng sẽ làm lành lại. Một tình bạn thực sự là khi ta có thể vô tư đùa giỡn, hay từ những câu chuyện ngồi lê đôi mách, cho đến những tâm sự thầm kín nhất cùng nhau, cùng nhau chia sẻ bí mật. Tình bạn như một món quà mà thượng đế ban tặng cho con người, nhưng việc sử dụng nó như thế nào là do chính chúng ta quyết định.
Có nhiều người luôn tự hỏi tại sao mình khó kết bạn và khó để có được tình bạn lâu dài trong khi đối với người khác vấn đề ấy lại vô cùng đơn giản. Vậy những yếu tố để tạo nên một tình bạn đẹp là gì? Không có một công thức nào có thể tạo nên nó. Để hai người trở thành bạn của nhau rất cần có sự thấu hiểu, bởi mỗi con người là mỗi cá thể khác nhau với những tính cách và cá tính khác nhau, sẽ khó khăn để trở thành bạn thân khi một trong hai người không biết thấu hiểu và cảm thông cho nhau.
Bài viết liên quan
Các bài khác cùng chuyên mục