Xem thêm: Bài 3. Những góc nhìn văn chương
I. Chuẩn bị đọc
Câu hỏi: Em có suy nghĩ gì về các thử thách với nhân vật em trong truyện Em bé thông minh?
Trả lời:
Các thử thách với nhân vật em trong truyện Em bé thông minh theo cấp độ khó tăng dần, đòi hỏi cậu bé phải suy nghĩ, dùng trí để giải quyết vấn đề, những câu đố hóc búa.
II. Trải nghiệm cùng văn bản
Câu hỏi 1: Câu văn nào thể hiện ý kiến của tác giả về truyện Em bé thông minh?
Trả lời:
Câu thể hiện ý kiến của tác giả về truyện Em bé thông minh:Trong truyện Em bé thông minh, thông qua bốn lần thử thách, tác giả dân gian đã đề cao trí tuệ của nhân dân.
Câu hỏi 2: Theo tác giả, tại sao thử thách thứ thư là quan trọng nhất?
Trả lời:
Theo tác giả, thử thách thứ thư là quan trọng nhất vì thử thách này không chỉ nâng tầm em bé lên một tầm cao mới, vượt lên so với cả triều đình, chiếm vị thế áp đảo của trí tuệ nhân dân mà còn nâng tầm quan trọng của việc trả lời câu đố lên mức độ cao nhằm lấy lại danh dự vận mệnh của quốc gia.
III. Suy ngẫm và phản hồi
Câu 1 (trang 58 SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Em hãy xác định ý kiến lớn, ý kiến nhỏ của văn bản dựa vào sơ đồ sau:
Trả lời:
Câu 2 (trang 58 SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Văn bản được viết ra nhằm mục đích gì? Xác định nội dung chính của văn bản.
Trả lời:
- Văn bản được viết ra nhằm mục đích bình luận về sự đề cao trí tuệ nhân dân.
- Nội dung chính: Ca ngợi sự thông minh, khả năng ứng biến nhanh nhạy của trí tuệ nhân dân bằng 4 thử thách.
Câu 3 (trang 58 SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Chỉ ra các câu văn thể hiện ý kiến nhỏ, lí lẽ, bằng chứng trong đoạn văn sau:
Thông qua thử thách đầu tiên (gắn với câu hỏi thứ nhất), tác giả dân gian đề cao sự thông minh trong ứng xử, mà chủ yếu, mà chủ yếu là một phản xạ ngôn ngử lanh lẹ và sắc sảo. Thử thách đầu tiên là một tình huống thử thách tư duy và việc sử dụng ngôn ngữ. Trước câu hỏi khó, em bé đã đáp trả lại bằng việc ra lại câu hỏi cho người đố, để chỉ ra rằng, đây là một câu hỏi không thể có câu trả lời.
Trả lời:
- Ý kiến nhỏ: đề cao sự thông minh trong ứng xử, mà chủ yếu là một phản xạ ngôn ngữ lanh lẹ và sắc sảo.
- Lí lẽ: Thử thách đầu tiên là một tình huống thử thách tư duy và việc sử dụng ngôn ngữ.
- Bằng chứng: em bé đã đáp trả lại bằng việc ra lại câu hỏi cho người đố, để chỉ ra rằng, đây là một câu hỏi không thể có câu trả lời.
Câu 4 (trang 59 SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Nhận xét về cách triển khai lí lẽ, bằng chứng trong đoạn ba. Cách triển khai lí lẽ và bằng chứng có tác dụng gì trong việc thực hiện mục đích của văn bản?
Trả lời:
- Cách triển khai lí lẽ, bằng chứng trong đoạn ba rất chặt chẽ và lô gic. Tác giả đã cùng đưa hai thử thách thứ hai và thứ ba vào để bình luận vì cả hai thử thách này đều do nhà vua đưa ra.
- Cách triển khai này đang muốn gợi ý về việc xác lập một hệ tư tưởng mới. Cần phải nới lỏng các quan niệm phong kiến về các tầng lớp trong xã hội.
Câu 5 (trang 59 SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Em hãy chỉ ra các đặc điểm của văn bản nghị luận phân tích một tác phẩm văn học trong văn bản Em bé thông minh - nhân vật kết tinh trí tuệ dân gian dựa vào bảng sau
Trả lời:
Đặc điểm của văn bản nghị luận phân tích một tác phẩm văn học |
Biểu hiện trong văn bản Em bé thông minh – nhân vật kết tinh trí tuệ dân gian |
Thể hiện rõ ý kiến của người viết về tác phẩm cần bàn luận. |
Thông qua bốn lần thử thách, tác giả dân gian đã đề cao trí tuệ của nhân dân. |
Đưa ra lí lẽ là những lí giải, phân tích tác phẩm. |
Đề cao trí tuệ của nhân dân |
Bằng chứng được dẫn ra từ tác phẩm để làm rõ cho lí lẽ. |
- Thử thách đầu tiên - Thử thách thứ hai và thứ ba - Thử thách thứ tư |
Ý kiến, lí lẽ, bằng chứng được sắp xếp theo trình tự hợp lí. |
- Ý kiến 1: Qua thử thách đầu tiên, tác giả dân gian đề cao sự thông minh trong ứng xử, mà chủ yếu là một phản xạ ngôn ngữ lanh lẹ và sắc sảo. - Ý kiến 2: Ở thử thách thứ hai và thứ ba, tác giả dân gian muốn khẳng định sự lanh lẹ, thích ứng nhanh của trí tuệ dân gian, qua đó bày tỏ ước mơ về một xã hội phong kiến không còn quá nhiều ràng buộc khắt khe về quan niệm sống, khoảng cách giữa các tầng lớp người trong xã hội cũng được xóa bỏ dần. - Ý kiến 3: Ở thử thách thứ tư, người kể chuyện đã nâng nhân vật em bé lên một tầm cao mới, không còn là danh dự của triều đình nữa mà nhấn mạnh lợi thế áp đảo của trí tuệ dân gian so với trí tuệ triều đình. |
Câu 6 (trang 59 SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Văn bản trên giúp em biết thêm điều gì về truyện cổ tích Em bé thông minh?
Trả lời:
Văn bản trên đã giúp em biết truyện cổ tích "Em bé thông minh" không chỉ ca ngợi, đề cao trí tuệ của nhân dân mà thông qua đó còn thể hiện một ước muốn có được cuộc sống xứng đáng với trí tuệ ấy. Dù ước mơ có chưa thành hiện thực thì cũng là niềm an ủi và niềm hi vọng cho những bất công và cực nhọc mà người nông dân phải chịu đựng ở thời kỳ phong kiến khi đó.
Sachbaitap.com
Bài viết liên quan
Các bài khác cùng chuyên mục