Soạn bài Lính đảo hát tình ca trên đảo – Văn 10 Cánh Diều

NỘI DUNG CHÍNH 

Bài thơ khắc họa hiện thực về cuộc sống khó khăn, gian khổ, thiếu thốn của những người lính trên quần đảo Trường Sa. Đồng thời thể hiện tinh thần lạc quan, yêu đời, lãng mạn hào hoa của những người lính trẻ.

1. CHUẨN BỊ       

Câu 1. Tìm hiểu thông tin từ các nguồn khác nhau về nhà thơ Trần Đăng Khoa và xuất xứ của bài Lính đảo hát tình ca trên đảo. Lựa chọn và ghi chép lại một số thông tin cần thiết giúp đọc, hiểu bài thơ; chú ý năm ra đời của bài thơ ( 1982)

Phương pháp: 

- Đọc kĩ bài thơ Lính đảo hát tình ca trên đảo

- Chú ý đọc kĩ khổ 1,2

- Liệt kê những chi tiết thể hiện ngoại hình của người lính đảo.

Lời giải: 

- Người lính tự hoạ về ngoại hình của họ qua các hình ảnh “mấy chàng đầu trọc”, “lính trọc đầu”, “trọc tếu như nhau”, “sư cụ”

Câu 3. Bản tình ca của lính đảo có gì đặc biệt?

Phương pháp: 

- Đọc kĩ bài thơ Lính đảo hát tình ca trên đảo

- Chú ý đọc kĩ khổ 5,6.

- Chỉ ra điều đặc biệt ở bản tình ca của lính đảo.

Lời giải: 

- Bản tình ca của lính đảo đặc biệt: “ngang tàng như gió biển”, “lời ca toàn nhớ với thương”.

=> Bản tình ca mang theo tình yêu quê hương, đất nước khiến người đọc xúc động, tự hào.

Câu 4. Chú ý đến phép điệp trong các khổ thơ 8, 9.

Phương pháp: 

- Đọc kĩ bài thơ Lính đảo hát tình ca trên đảo

- Chú ý đọc kĩ khổ 8, 9.

- Chỉ ra phép điệp được sử dụng.

Lời giải: 

- Phép điệp: Nào hát lên cho.... biết... rằng

=> Nhằm khẳng định tình cảm thuỷ chung, nghĩa tình của những người lính biển.

Câu 5. Kết thúc bài thơ có điều gì bất ngờ?

Phương pháp: 

- Đọc kĩ bài thơ Lính đảo hát tình ca trên đảo

- Chú ý đọc kĩ câu thơ cuối cùng

- Chỉ ra điều đặc biệt ở kết bài thơ.

Lời giải: 

Kết thúc bài thơ, tác giả thấy “biển người đâu lên đông thế” nhưng phát hiện đó là “những đá trọc đầu” (khi nước thuỷ triều rút, những mỏm đá hiện ra khiến tác giả có những liên tưởng bất ngờ, thú vị).

*Trả lời câu hỏi cuối bài 

Câu 1. Nhân vật trữ tình trong bài thơ Lính đảo hát tình ca trên đảo là ai? Có thể chia bài thơ làm mấy phần? Hãy đặt tên cho mỗi phần đó.

Phương pháp: 

- Đọc kĩ bài thơ Lính đảo hát tình ca trên đảo

- Chú ý đọc kĩ để tìm hiểu nhân vật trữ tình

- Chỉ ra bố cục của bài thơ.

Lời giải: 

- Nhân vật trữ tình trong bài thơ là những người lính đảo

- Bố cục: 2 phần

+ Phần 1: (4 khổ đầu): Hoàn cảnh sống và tinh thần lạc quan của người lính đảo

+ Phần 2: (còn lại): Tấm lòng thuỷ chung, nghĩa tình của người lính

Câu 2. Sân khấu, diễn viên và khán giả của buổi biển diễn có gì đặc biệt? Đâu là lí do tạo ra sự đặc biệt này? Qua đó, em thấy hình tượng người lính đảo hiện lên như thế nào?

Phương pháp: 

- Đọc kĩ bài thơ Lính đảo hát tình ca trên đảo

- Chú ý đọc kĩ những khổ nói về buổi biểu diễn của những người lính đảo.

- Chỉ ra điều đặc biệt ở buổi biểu diễn của những người lính đảo. Rút ra nhận xét về hình tượng người lính đảo.

Lời giải: 

- Sân khấu do lính đảo tự tạo: Đá san hô kê lên thành sân khấu, vài tấm tôn chôn mấy cánh gà, chẳng phông màn.

- Diễn viên: những người lính đảo

- Khán giả: những người lính đảo

- Lí do tạo ra sự đặc biệt: cuộc sống trên đảo vô cùng khó khăn, thiếu thốn vì vậy, sân khấu của người lính chỉ có thể làm một cách tạm bợ và chính họ làm khán giả cho nhau.

- Qua đó, em thấy hình tượng người lính hiện lên thật cao đẹp: họ luôn bình tĩnh, lạc quan, giàu ý chí trong mọi hoàn cảnh.

Câu 3. Phân tích tác dụng của một số biện pháp nghệ thuật được tác giả sử dụng để thể hiện hình tượng người lính đảo trong năm khổ thơ cuối.

Phương pháp: 

- Đọc kĩ bài thơ Lính đảo hát tình ca trên đảo

- Chú ý đọc kĩ 5 khổ thơ cuối bài.

- Chỉ ra biện pháp nghệ thuật và phân tích tác dụng của chúng.

Lời giải: 

“Yêu em thuỷ chung hơn muối mặn

  Dù thư tình chưa biết gửi cho ai”

=> Nghệ thuật so sánh “thuỷ chung hơn muối mặn” cho thấy tâm hồn lạc quan, trẻ trung, hóm hỉnh của những người lính và sự thuỷ chung, nghĩa tình của họ.

Câu 4. Hãy chỉ ra mạch cảm hứng của nhân vật trữ tình trong bài thơ. Nêu nhận xét của em về ngôn ngữ, giọng điệu bài thơ.

Phương pháp: 

- Đọc kĩ bài thơ Lính đảo hát tình ca trên đảo

- Chỉ ra mạch cảm hứng của nhân vật trữ tình trong bài thơ.

- Nêu nhận xét của em về ngôn ngữ, giọng điệu bài thơ

Lời giải: 

- Bài thơ được viết theo mạch cảm hứng của một buổi trình diễn âm nhạc, từ khâu chuẩn bị cho đến lúc trình diễn và lời ca được cất lên cao trào.

- Ngôn ngữ bài thơ trong sáng, giản dị, những hình ảnh gợi hình, gợi cảm đem đến cho bạn đọc những ấn tượng độc đáo.

- Giọng điệu bài thơ vừa thiết tha, sâu lắng vừa vui tươi, hóm hỉnh thể hiện tính cách trẻ trung của người lính.

Câu 5. Bài thơ viết về những người lính trên quần đảo Trường Sa vào đầu những năm 80 của thế kỉ XX. Em có suy nghĩ gì về cuộc sống vật chất và tâm hồn của những người lính đảo.

Phương pháp: 

- Đọc kĩ bài thơ Lính đảo hát tình ca trên đảo

- Nêu cảm nhận của bản thân về cuộc sống vật chất và tâm hồn những người lính đảo.

Lời giải: 

- Người lính hải đảo có một cuộc sống vô cùng khó khăn cả về vật chất lẫn tinh thần. Họ chịu một điều kiện sống thiếu thốn, những thú vui đôi khi chỉ có thể chuẩn bị sơ sài và không có sự giao lưu với những người dân khác, không có người yêu. Thế nhưng, tâm hồn người lính vẫn luôn lạc quan, tự tin, yêu đời với một tinh thần trách nhiệm và tình yêu nước cao đẹp.

Câu 6. Tưởng tượng em là khán giả trong buổi biểu diễn văn nghệ của người lính đảo. Hãy chia sẻ cảm nhận, suy nghĩ của em khi đó bằng một đoạn văn (khoảng 6 – 8 dòng)

Phương pháp: 

- Đọc kĩ bài thơ Lính đảo hát tình ca trên đảo

- Tưởng tượng và chia sẻ cảm nhận của bản thân.

Lời giải: 

Tôi vẫn nhớ, ngày hôm ấy, tôi có cơ hội được đến thăm Côn Đảo và vô tình được tham gia một buổi diễn văn nghệ của những người lính đảo. Họ xuất hiện trong hình ảnh thật giản dị với bộ quân phục màu trắng kẻ xanh. Sân khấu biểu diễn nơi hải đảo không được trang bị ánh sáng hiện đại như trên thành phố mà được dựng một cách đơn sơ, mộc mạc. Thế nhưng, khi người lính cất tiếng hát, dường như sân khấu trở nên bừng sáng. Tiếng hát của những người lính mang theo niềm vui, niềm tự hào và tình yêu nước tha thiết. Tôi thật cảm phục biết bao trước hình ảnh những anh lính trẻ tuổi sẵn sàng rời xa gia đình để cống hiến cho đất nước. Họ chính là tấm gương vĩ đại mà chúng ta cần noi theo.

Sachbaitap.com