Soạn bài Mẹ và quả ngắn nhất Văn 7 tập 2 Cánh diều

Câu 1 (trang 28 SGK Ngữ văn lớp 7 tập 2)

Bài thơ là lời của ai, nói với ai và về điều gì? Tâm trạng và thái độ của người nói như thế nào? 

Trả lời: 

Bài thơ là lời của tác giả nói với mẹ về công lao trời bể của mẹ hiền. Nguyễn Khoa Điềm đã thức nhận được mẹ là hiện thân của sự vun trồng bồi đắp để con là một thứ quả ngọt ngào, giọt mồ hôi mẹ nhỏ xuống như một thứ suối nguồn bồi đắp để những mùa quả thêm ngọt thơm. Những câu thơ không chỉ ngợi ca công lao to lớn của mẹ, của thế hệ đi trước với thế hệ sau này mà còn lay thức tâm hồn con người về ý thức trách nhiệm, sự đền đáp công ơn sinh thành của mỗi con người chúng ta với mẹ.
Câu 2 (trang 28 SGK Ngữ văn lớp 7 tập 2)

Người mẹ trong bài thơ không được miêu tả trực tiếp, nhưng người đọc vẫn nhận ra được phẩm chất của bà qua những dòng thơ nào?

Trả lời: 

Người mẹ trong bài thơ là một người chịu thương chịu khó, lam lũ vất vả, yêu thương con và luôn hy sinh vì con. Ta có thể dựa vào những dòng thơ sau để xác định điều đó: Mẹ vẫn trông vào tay mẹ vun trồng, Chúng mang dáng giọt mồ hôi mặn, Bảy mươi tuổi mẹ chờ đợi được hái.

Câu 3 (trang 28 SGK Ngữ văn lớp 7 tập 2)

Phân tích nét độc đáo của bài thơ thể hiện qua một trong các yếu tố: từ ngữ, hình ảnh, vần, nhịp, biện pháp tu từ,...

Trả lời: 

- Từ ngữ giản dị, gần gũi thân thuộc: “quả”, “hái”, “vun trồng”, “mọc”, “lớn xuống”…

- Hình ảnh gần gũi, mang đậm chất đời thường: “bí”, “bầu”, “mùa quả”, “giọt mồ hôi mặn”, “quả non xanh”…

- Vần cách: trồng-trăng, lên-mặn, đời-mỏi

- Nhịp: ¾, 3/5

- Biện pháp tu từ: ẩn dụ, câu hỏi tu từ.

Câu 4 (trang 28 SGK Ngữ văn lớp 7 tập 2)

Ở hai dòng thơ cuối, vì sao nhà thơ lại "hoảng sợ" khi nghĩ mình vẫn còn là "một thứ quả non xanh"? (Gợi ý: "Quả non xanh" chỉ điều gì? Tại sao điều ấy làm tác giả "hoảng sợ"?). Bài thơ thể hiện được vẻ đẹp gì trong suy nghĩ, tình cảm của nhà thơ?

Trả lời: 

Tác giả lo sợ mình còn là “một thứ quả non xanh” vì khi con dần lớn lên, mẹ sẽ dần già đi, nếu con chưa trưởng thành, vẫn là “một thứ quả non xanh” không hiểu sự đời, sẽ không thể báo đáp ơn dưỡng dục của mẹ. Tác giả sợ nếu mình không nhanh trưởng thành để báo đáp mẹ thì sẽ không còn cơ hội để báo đáp nữa bởi tuổi già đang đến, mẹ đang ngày càng gần đất xa trời. Qua bài thơ, tác giả thể hiện tình yêu thương của mình dành cho người mẹ - người đã hy sinh rất nhiều vì con cái. Đồng thời ông cũng thể hiện mong muốn mau chóng lớn nhanh, trưởng thành để báo đáp ơn dưỡng dục của mẹ.

Câu 5 (trang 28 SGK Ngữ văn lớp 7 tập 2)

Em thích dòng thơ, khổ thơ nào nhất? Bài thơ nói giúp em điều gì khi nghĩ về cha mẹ mình?

Trả lời: 

Em thích nhất khổ cuối của bài thơ bởi nó cũng chính là tiếng lòng của em. Như bao người khác, cha mẹ đã và đang nuôi em ngày một khôn lớn, còn họ thì ngày càng già đi. Em ước mình có thể san sẻ bớt gánh nặng của cha mẹ mình nhưng bây giờ không thể. Em còn quá nhỏ, quá ngây thơ, dại dột để làm nó. Vậy nên, em cũng như tác giả muốn mình trở thành một thứ quá chín ngọt ngào cho đời, có thể cống hiến cho xã hội, giúp đỡ cho cha mẹ, phụng dưỡng họ.

Sachbaitap.com