Soạn bài Thuyền trưởng tàu Viễn Dương trang 116 SGK Ngữ văn 8 tập 1 Chân trời sáng tạo

* Hướng dẫn đọc

Nội dung chính: Văn bản đề cập đến ông Toàn Nha muốn thay đổi xã trở nên tốt đẹp hơn nhưng lại không có kiến thức. Vì sĩ diện cộng với sự thiếu hiểu biết đã gây nên vụ cháy nổ lớn tại trụ sở Ủy ban và bị thương. Cuối cùng ông đã phải đi cấp cứu trên chính con tàu chở phân đạm mà ông vẫn coi là tàu viễn dương do con rể tương lai của ông cầm lái.

Câu 1 (trang 122 SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo Tập 1): Theo em, giữa người coi trọng “sĩ diện” với người mắc “bệnh sĩ" có gì khác nhau? Văn bản trên (và đoạn tóm tắt vở kịch Bệnh sĩ) cho thấy nhân vật nào hiện thân đầy đủ cho người mắc “bệnh sĩ” Phân tích một số chi tiết tiêu biểu để làm rõ ý kiến.

Phương pháp: 

Vận dụng kĩ năng đọc hiểu

Lời giải:

- Sự khác nhau giữa người coi trọng “sĩ diện” với người mắc “bệnh sĩ" là:

+ Người coi trọng sĩ diện là người sẽ làm mọi việc để bảo vệ lòng tự trọng của bản thân.

+ Người mắc bệnh sĩ diện là người sẽ làm mọi việc để thể hiện bản thân. 

- Văn bản trên cho thấy nhân vật Ông Toàn Nha hiện thân đầy đủ cho người mắc " bệnh sĩ".

- Vì háo danh mà phát động cuộc thay trời đổi đất dù ông học hết lớp 4, cho người đóng giả thuyền trưởng tàu viễn dương... Ông làm mọi việc để có thể thể hiện bản thân, nâng cao tên tuổi của mình mà bất chấp làm giả, thậm chí có thể hại người khác.

Câu 2 (trang 123 SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo Tập 1): Điều gì khiến ông Toàn Nha nghĩ rằng ông đang được chở đi cấp cứu trên một “con tàu viễn dương”, mặc dù trên thực tế, đó chỉ là chiếc tàu chở phân đạm cho địa phương?

Phương pháp: 

Vận dụng kĩ năng đọc hiểu

Lời giải:

Ông Toàn Nha nghĩ rằng ông đang được chở đi cấp cứu trên một “con tàu viễn dương”, mặc dù trên thực tế, đó chỉ là chiếc tàu chở phân đạm cho địa phương là vì ông háo danh, cố chấp không chấp nhận sự thật.

Câu 3 (trang 123 SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo Tập 1): Ông Toàn Nha nghĩ rằng ông đang được chở đi cấp cứu trên một “con tàu viễn dương”, mặc dù trên thực tế, đó chỉ là chiếc tàu chở phân đạm cho địa phương là vì ông háo danh, cố chấp không chấp nhận sự thật.

Phương pháp: 

Vận dụng kĩ năng đọc hiểu

Lời giải:

Lời đối thoại là lời in thẳng, còn lời chỉ dẫn sân khấu là lời in nghiêng trong ngoặc đơn.

- Cá lửa nữa, phải dập mau... ta phải về đấy! Nào, Nhàn!

- Ở đấy đã! Đã có người dập lửa! Cứu người cần hơn! Các anh ở đây đã! Cứu người! Cấp cứu!

( Anh Văn Sửu cùng ông Độp, ông Thình khiêng một cái cáng trên đó ông Toàn Nha nằm bất tỉnh, áo quần tơi tả, lấm lem khói pháo, người nhiều vết bỏng, tay, măt đen sì...) .......

Câu 4 (trang 123 SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo Tập 1): Tóm tắt các hành động làm nảy sinh xung đột và giải quyết xung đột giữa một trong các nhóm nhân vật sau: giữa Tiến, Hưng và Xoan, Nhàn; giữa Hưng và Nhàn.

Phương pháp: 

Vận dụng kĩ năng đọc hiểu

Lời giải:

- Hành động làm nảy sinh xung đột giữa Tiến và Hưng là: Khi Hưng cởi bộ quần áo thuyền trưởng ra và có ý định chạy trốn.

→ Hành động giải quyết xung đột: Tiến chỉ chỗ trốn cho Hưng vào trong hòm và giúp Hưng đẩy bọn Nhàn ra xa.

- Hành động làm nảy sinh xung đột giữa Tiến, Hưng và Xoan, Nhàn là: Bắt nguồn từ cuộc trò chuyện trên thuyền chở phân đạm cho địa phương. Khi Nhàn và Xoan luôn khen ngợi chiếc tàu viễn dương và tài năng của những người lái chiếc tàu đó, đồng thời phủ nhận chiếc tàu chở phân đạm.

→ Hành động giải quyết xung đột: Khi mọi người nghe thấy tiếng nổ lớn và cùng nhau đi dập lửa.

- Hành động làm nảy sinh xung đột giữa Hưng và Nhàn: Hưng nói dối Nhàn về thân phận là người lái con tàu chở phân đạm.

→ Hành động giải quyết xung đột: Hưng nói sự thật cho Nhàn biết.

Câu 5 (trang 123 SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo Tập 1): Phân tích một số thủ pháp trào phúng trong văn bản.

Phương pháp: 

Vận dụng kĩ năng đọc hiểu

Lời giải:

- Nhà văn xây dựng tình huống xung đột giữa các nhân vật để tô đậm lên tác hại của sự giả dối.

+ Hưng nói dối Nhàn nhưng Nhàn lại biết sự thật;

+ Ông Nha bị bỏng nhưng khi tỉnh dậy vẫn nghĩ mình đang ở trên tàu viễn dương....

- Sử dụng từ ngữ mang tính mỉa mai: Háo danh sĩ, cứ phải viễn dương cơ, biển cơ. Không có cái háo danh của các vị thì làm gì có việc gì rắc rối....

= > Khắc họa rõ nét tính cách của nhân vật từ đó châm biếm thói sống hão danh, mắc bệnh sĩ để rồi hại đến bản thân.

Câu 6 (trang 123 SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo Tập 1): Những dấu hiệu nào giúp em nhận biết văn bản trên là hài kịch?

Phương pháp: 

Vận dụng kĩ năng đọc hiểu

Lời giải:

- Có bố cục rõ ràng, phân chia các lời nhân vật.

- Có lời kể, hướng dẫn sân khấu

- Xây dựng tình huống truyện thể hiện sự mỉa mia, châm biếm

- …

Câu 7 (trang 123 SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo Tập 1): Cùng các bạn trong nhóm phân vai, diễn xuất hoặc đọc diễn cảm một cảnh trong văn bản trên.

Phương pháp: 

Vận dụng kiến thức về thể loại hài kịch

Lời giải:

Để có thể diễn được vở kịch cần chọn nhân vật phù hợp. Thực hiện đóng vai diễn theo lời thoại và phần chỉ dẫn về trang phục, cử chỉ, điệu bộ…

Để nhập được vai nhân vật cần tìm hiểu kỹ văn bản, chuẩn bị theo chỉ dẫn.

Sachbaitap.com