Giải Bài tập 1 trang 4 - Bài 1 - SBT Ngữ Văn 8 tập 1 - Kết nối tri thức

Bài tập 1 trang 4 SBT Ngữ Văn 8 tập 1 KNTT

Đọc từ câu “Hoài Văn nằn nì thế nào, quân Thánh Dực cũng không cho chàng xuống bến”. đến câu “Mắt Hoài Văn giương to đến rách, nhìn những lá cờ bay múa trên những đoàn thuyền đẹp như gấm như hoa” trong văn bản Lá cờ thêu sáu chữ vàng của Nguyễn Huy Tưởng (SGK, tr. 10 – 11) và trả lời các câu hỏi:

Câu 1 (trang 4, SBT Ngữ văn 8 KNTT, tập 1)

Những dấu hiệu nào cho biết đây là đoạn được trích từ một tác phẩm truyện lịch sử?

Phương pháp:

- Đọc kĩ đoạn trích

- Đọc kĩ phần Tri thức Ngữ Văn liên quan đến Truyện lịch sử

Lời giải:

Những dấu hiệu cho thấy đây là đoạn được trích từ một tác phẩm truyện lịch sử:

- Đoạn trích nhắc đến tên các nhân vật trong lịch sử, cụ thể là ở thời nhà Trần (nhân vật quen thuộc nhất là Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn). 

- Một số từ ngữ được sử dụng, chẳng hạn: vương hầu, đại vương, triều đình, thuyền ngự, đấng thiên tử,...

Câu 2 (trang 4, SBT Ngữ văn 8 KNTT, tập 1)

Sự kiện gì được đề cập trong đoạn trích? Sự kiện đó có tầm quan trọng như thế nào?

Lời giải:

Đoạn trích đề cập đến sự kiện vua Trần Nhân Tông họp các tướng lĩnh tại bến Bình Than để bàn kế sách chống giặc Nguyên. Vào thời điểm có một kẻ thù hùng mạnh đang âm mưu xâm lược nước ta, sự kiện này có tầm quan trọng đặc biệt, liên quan đến sự tồn vong của đất nước. 

Câu 3 (trang 4, SBT Ngữ văn 8 KNTT, tập 1)

Những người như thế nào mới đủ điều kiện tham dự sự kiện được nói đến ở đoạn trích?

Phương pháp:

Đọc kĩ đoạn trích

Lời giải:

Tham gia dự họp cùng vua bàn việc chống giặc ở bến Bình Than phải là những người đáp ứng hai điều kiện:

- Phải thuộc dòng dõi nhà Trần, quyền cao chức trọng

- Phải đến tuổi trưởng thành theo quy định

Câu 4 (trang 4, SBT Ngữ văn 8 KNTT, tập 1)

Những chi tiết nào trong đoạn trích có tác dụng khắc hoạ nhân vật Hoài Văn Hầu?

Phương pháp: 

- Đọc kĩ đoạn trích

- Chọn lọc những chi tiết nổi bật khắc họa tính cách, phẩm chất nhân vật

Lời giải:

Trong đoạn trích, có một số chi tiết có tác dụng khắc hoạ rõ nét về nhân vật Hoài Văn Hầu:

- Nằn nì quân Thánh Dực để được xuống bến.

- Nhìn bến Bình Than – nơi vua Trần và các vương hầu đang họp bàn việc đánh giặc với ánh mắt thẫn thờ.

- Đăm đăm nhìn, mắt giương to đến rách nhìn thuyền của những người anh em chỉ hơn mình dăm sáu tuổi mà đã được dự họp, cảm thấy một nỗi nhục nhã vì phải đứng rìa.

Câu 5 (trang 6, SBT Ngữ văn 8 KNTT, tập 1)

Đoạn trích là lời của người kể chuyện hay lời của nhân vật? Em căn cứ vào đâu để nhận biết điều đó?

Phương pháp: 

- Đọc kĩ đoạn trích

- Vận dụng kiến thức của ngôi kể thứ nhất và ngôi kể thứ ba

Lời giải:

- Đoạn trích chủ yếu là lời của người kể chuyện ngôi thứ ba. Ngôn ngữ được sử dụng là ngôn ngữ của người kể chuyện giấu mình đi, kể lại diễn biến của hội nghị ở bến Bình Than

- Tuy nhiên, trong đoạn trích còn xen vào lời nói thầm của nhân vật Hoài Văn - lời của nhân vật theo góc nhìn thứ nhất: “Cha ta mất sớm nên ta mới phải đứng rìa nhục nhã thế này!” Chính đại từ nhân xưng ngôi thứ nhất và ý nghĩa của câu nói đó đã giúp ta nhận biết đây là lời nhân vật.

Câu 6 (trang 4, SBT Ngữ văn 8 KNTT, tập 1)

“Thuyền của các vị đại vương chức trọng quyền cao nhất của triều đình đều ở gần thuyền ngự”. Thuyền ngự nghĩa là thuyền của vua. Theo em, nếu thay thuyền ngự bằng thuyền của vua, sắc thái nghĩa của câu sẽ thay đổi như thế nào?

Phương pháp:

Áp dụng kiến thức từ Hán Việt

Lời giải:

Trong câu văn “Thuyền của các vị đại vương chức trọng quyền cao nhất của triều đình đều ở gần thuyền ngự”, nếu thay từ thuyền ngự bằng cụm từ thuyền của vua thì câu văn sẽ không còn sắc thái trang trọng, cổ kính.

Sachbaitap.com