Bài 3 trang 51 Sách bài tập (SBT) Sinh 12 - Bài tập tự giải

Ở ngô, alen A quy định hạt vàng và alen a quy định hạt trắng. Một rẫy ngô có 1000 cây, mỗi cây có 2 bắp, trung bình mỗi bắp có 200 hạt. Giả sử quá trình thụ phấn thế hệ P có sự tham gia của 70% loại giao tử đực A,30% loại giao tử đực a và 40% loại giao tử cái a, 60% loại giao tử cái A.

Tính :

a) Thành phần kiểu gen của quần thể p và số hạt ngô mỗi loại thu được.

b) Chọn ngẫu nhiên một số hạt ngô đem gieo, giả sử với số lượng lớn, tần số kiểu gen AA : Aa : aa vẫn không đổi, sự ngẫu phối xảy ra với xác suất như nhau ở mỗi loại giao tử, không có áp lực của chọn lọc và đột biến. Thành phần kiểu gen của quần thể F₁ như thế nào ?

c) Nếu như các thế hệ kế tiếp liên tiếp bị sâu bệnh phá hoại, đến thế hệ F₉ thì quần thể đạt trạng thái cân bằng mới với tần số kiểu gen Aa gấp đôi tần số kiểu gen aa. Tính tần số của các alen A và a ở F₉.

Lời giải:

 a) Thành phần kiểu gen của quần thể P

Theo đề bài, p hình thành bởi 70% giao tử ♂ (A), 30% giao tử ♂ (a) và 40% giao tử ♀ (a), 60% giao tử ♀ (A).

Quần thể không thoả mãn điều kiện ngẫu phối nên không cân bằng di truyền. Lập bảng ta có :

P = 0,42 AA : 0,46 Aa:0,12aa

Số hạt ngô mỗi loại thu được :

- Hạt trắng kiểu gen aa chiếm 12% = 0,12 x 1000 x 2 x 200 = 48000

- Hạt vàng kiểu gen AA, Aa chiếm 88% = 0,88 x 1000 x 2 x 200 = 352000

b) Tần số kiểu gen giống P = 0,42 AA : 0,46 Aa : 0,12 aa cho ngẫu phối. Thành phần kiểu gen của quần thể F₁

Tính \(p\left( A \right) = 0.42 + {{0.46} \over 2} = 0.65;q\left( a \right) = 0.12 + {{0.46} \over 2} = 0.35\)

F₁ = 0,4225 AA : 0,4550 Aa : 0,1225 aa

c) Thế hệ F₉ quần thể đạt trạng thái cân bằng mới với tần số kiểu gen Aa gấp đôi tần số kiểu gen aa. Tần số của các alen A và a ở F₉ là :

Quần thể cân bằng có dạng 

\(\eqalign{
& {p^2}{\rm{AA + 2pqAa + }}{{\rm{q}}^2}{\rm{aa = 1}} \cr
& {\rm{2pq = 2}}{{\rm{q}}^2} \to p\left( A \right) = q\left( a \right) = 0.5 \cr} \)